Увуларияб эйективияб аффрикат
| Гъугъаб увуларияб эйективияб аффрикат | |
|---|---|
| qχʼ | |
| Гьединго | q̇ |
| Аудио | |
| Интенсивияб гъугъаб увуларияб эйективияб аффрикат | |
|---|---|
| qχːʼ | |
| Гьединго | q̇: |
| Аудио | |
Увуларияб эйективияб аффрикат рагьукъаб гьаракь, жиб цо-цо кӀалъалеб мацӀалда хӀалтӀизабулеб. Интернационалаб фонетикияб алфабеталда гьеб гьаракь бихьизабизе хъвалеб симбол буго ⟨q͡χʼ⟩. Эб данчӀвала Кавказалъул цӀиккӀанисел мацӀазда, хасго дагъистаниял мацӀазул цо-цоязда, Хьондасеб Америкалъул мацӀазда, винту ва лиллуэт гӀадинал, Бакъдасеб Африкалъул мацӀазда, Гǀуи ва ǂʼамкое гӀадинал.
Авар мацӀалъул свералабаздаги данчӀвала эб гьаракь, хӀо стандарталда гьоркьосахъи гьечӀого хӀалтӀизабула интенсивияб увуларияб эйективияб аффрикат ⟨q͡χːʼ⟩.
Ружби
[хисизабизе | код хисизабизе]Увуларияб эйективияб аффрикаталъул ружби:
- Элъул абул куц буго аффрикатаб: эб гьаракь бахъула хӀухьалил чвахи тӀобан чӀезабун, хада цинги хӀухьалил чвахи абул бакӀалъул дандекъараб каналалъусан биччан, турбуленцияги лӀугьинабун.
- Элъул абул бакӀ буго увуларияб: бахъула мацӀалзул нахъисеб рахъ (дорсум) увулалда хъван.
- Элъул фонация буго гъугъаб: эб бахъула гьаркьил рухьадазул сороди гьечӀого.
- Эб буго кӀалзул рагьукъаб: эб бахъулаго хӀухьел къватӀибе бачӀуна цохӀо кӀалдисан.
- Эб буго централаб рагьукъаб: бахъулаго хӀухьалил чвахъи уна битӀун мацӀазул централтӀасан, хьолбохъан гуреб.
- ХӀухьел чвахул механизм буго эйективияб (глотталаб эгрессив): хӀухьел къватӀибе цула гьаркьил кьватӀел (глоттис) эххеде хӀалуцинабун.
ХӀалтӀизаби
[хисизабизе | код хисизабизе]| МацӀ | РагӀи | ИФА | МагӀна | Баянал | |
|---|---|---|---|---|---|
| Авар | Стандарт | къазе/q̇aze | [ˈq͡χːä.zɛ] | 'къазе' | Кидаго интенсивияб фонема. Ралагье: Авар фонология |
| ЧӀадаколосезул гаргар | макъӀар/maq̇ar[1] | [ma.ˈq͡χʼär | макъар | Ралагье: Анцухъдерил сверел | |
| Гуржи[2] | ყოფა/q'opa | [q͡χʼɔpʰɑ] | 'букӀин' | /qʼ/ гьаркьил аллофон, [qʼ], [ʔ], яги [χʼ] гьаркьалгун кьудаб вариациялда.[2] | |
| ГӀахьвалазул | къӀоли/q̇oli[3] | [q͡χʼo.li] | хъал | ||
| Лиллуэт | q̓əs | [q͡χʼəs] | 'кӀургӀараб' | ||
| Рочисезул | пакъут/paq̇:ut | /paq͡χːut] | 'хъал' | ||
| Хъваршисезул | къӀуркъӀач/q̇urq̇ač[4] | /q͡χʼurq͡χʼat͡ʃ/ | 'кьинчч' | ||
МугъчӀваял
[хисизабизе | код хисизабизе]- ^ "Макъар рагӀул этимология". StarLing database server. The Tower of Babel. The Global Lexicostatistical Database. Щвей 2024-07-20.
- ^ a b Shosted, Ryan K.; Chikovani, Vakhtang (2006). "Standard Georgian" (PDF). Journal of the International Phonetic Association (мацӀ: английский). 36 (2): 255–264. doi:10.1017/S0025100306002659. ISSN 1475-3502.
- ^ "КъӀоли рагӀул этимология". StarLing database server. The Tower of Babel. The Global Lexicostatistical Database. Щвей 2024-07-20.
- ^ "Tsezian etymology:". StarLing database server. The Tower of Babel. The Global Lexicostatistical Database. Щвей 2024-07-20.
