Увуларияб эйективияб аффрикат

Интенсивияб гъугъаб увуларияб эйективияб аффрикат
Интенсивияб гъугъаб увуларияб эйективияб аффрикат
qχːʼ
Гьединго	q̇:
Аудио
	source · квеки

Гъугъаб увуларияб эйективияб аффрикат
Гъугъаб увуларияб эйективияб аффрикат
qχʼ
Гьединго	q̇
Аудио
	source · квеки

Увуларияб эйективияб аффрикат рагьукъаб гьаракь, жиб цо-цо кӀалъалеб мацӀалда хӀалтӀизабулеб. Интернационалаб фонетикияб алфабеталда гьеб гьаракь бихьизабизе хъвалеб симбол буго ⟨q͡χʼ⟩. Эб данчӀвала Кавказалъул цӀиккӀанисел мацӀазда, хасго дагъистаниял мацӀазул цо-цоязда, Хьондасеб Америкалъул мацӀазда, винту ва лиллуэт гӀадинал, Бакъдасеб Африкалъул мацӀазда, Гǀуи ва ǂʼамкое гӀадинал.

Авар мацӀалъул свералабаздаги данчӀвала эб гьаракь, хӀо стандарталда гьоркьосахъи гьечӀого хӀалтӀизабула интенсивияб увуларияб эйективияб аффрикат ⟨q͡χːʼ⟩.

Ружби[хисизабизе | код хисизабизе]

Увуларияб эйективияб аффрикаталъул ружби:

Элъул абул куц буго аффрикатаб: эб гьаракь бахъула хӀухьалил чвахи тӀобан чӀезабун, хада цинги хӀухьалил чвахи абул бакӀалъул дандекъараб каналалъусан биччан, турбуленцияги лӀугьинабун.
Элъул абул бакӀ буго увуларияб: бахъула мацӀалзул нахъисеб рахъ (дорсум) увулалда хъван.
Элъул фонация буго гъугъаб: эб бахъула гьаркьил рухьадазул сороди гьечӀого.
Эб буго кӀалзул рагьукъаб: эб бахъулаго хӀухьел къватӀибе бачӀуна цохӀо кӀалдисан.
Эб буго централаб рагьукъаб: бахъулаго хӀухьалил чвахъи уна битӀун мацӀазул централтӀасан, хьолбохъан гуреб.
ХӀухьел чвахул механизм буго эйективияб (глотталаб эгрессив): хӀухьел къватӀибе цула гьаркьил кьватӀел (глоттис) эххеде хӀалуцинабун.

ХӀалтӀизаби[хисизабизе | код хисизабизе]

МацӀ	РагӀи	ИФА	МагӀна	Баянал
Лиллуэт	q̓əs	[q͡χʼəs]	'кӀургӀараб'
Гуржи^[1]	ყოფა/q'opa	[q͡χʼɔpʰɑ]	'букӀин'	/qʼ/ гьаркьил аллофон, [qʼ], [ʔ], яги [χʼ] гьаркьалгун кьудаб вариациялда.^[1]

Интенсивияб вариант[хисизабизе | код хисизабизе]

МацӀ	РагӀи	ИФА	МагӀна	Баянал
Авар	къазе/q̇aze	[ˈq͡χːä.zɛ]	'къазе'	Ралагье: Авар фонология

МугъчӀваял[хисизабизе | код хисизабизе]

↑ ^1,0 ^1,1 Shosted, Ryan K.; Chikovani, Vakhtang (2006). "Standard Georgian" (PDF). Journal of the International Phonetic Association (in английский). 36 (2): 255–264. doi:10.1017/S0025100306002659. ISSN 1475-3502.

КъватӀисел регӀелал[хисизабизе | код хисизабизе]

[qχʼ] гьаракь бугел мацӀал PHOIBLE сайталда
[qχʼː] гьаракь бугел мацӀал PHOIBLE сайталда

[:0-1] 1,0 ^1,1 Shosted, Ryan K.; Chikovani, Vakhtang (2006). "Standard Georgian" (PDF). Journal of the International Phonetic Association (in английский). 36 (2): 255–264. doi:10.1017/S0025100306002659. ISSN 1475-3502.

[1]