Гъугъаб увуларияб аффрикат

Википедия — эркенаб энциклопедия сайталдасан материал
Гъугъаб увуларияб аффрикат
qχ
Аудио
Кодификация
X-SAMPAq_X
Интенсивияб гъугъаб увуларияб аффрикат
qχː
Аудио

Гъугъаб увуларияб аффрикат — рагьукъаб гьаракь, жиб цо-цо кӀалъалеб мацӀалда хӀалтӀизабулеб. Интернационалаб фонетикияб алфабеталда гьеб гьаракь бихьизабизе хъвалеб симбол буго ⟨q͡χ⟩ ва ⟨q͜χ⟩, бащадабго X-SAMPA симбол буго q_X. ХӀучч гьечӀого букӀинеги бегьула, ⟨qχ⟩ ИФА-лда ваqX X-SAMPA-лда.

Стандартаб аваралда кибго данчӀвала цохӀо интенсивияб гъугъаб увуларияб аффрикат, ИФАлда эб бихьизабула ⟨q͡χː⟩ гӀадин.

Буго гьединго гъугъаб пре-увуларияб аффрикат[1] цо-цо мацӀазда, эб гьаракь бахъула дагьабго цебегӀан прототипаб гъугъаб увулариябаффрикат бахъулелъуса, прорототипаб гъугъаб веларияб аффрикат бахъулеб гӀадин цебегӀан гуреб. Интернационалаб фонетикияб алфабеталда гьечӀо батӀаяб симбол гьеб гьаркьие, бихьизабизени бегьула ⟨q̟͡χ̟⟩ яги ⟨q͡χ˖⟩ (кӀиябго симболалъ бихьизабула цебесеб ⟨q͡χ⟩) яги ⟨k̠͡x̠⟩ (гьунтӀараб ⟨k͡x⟩). Эквивалентиял X-SAMPA симболал руго q_+_X_+ and k_-_x_-.

Ружби[хисизабизе | код хисизабизе]

Гъугъаб увуларияб аффрикаталъул ружби:

  • Элъул абул куц буго аффрикатаб: эб гьаракь бахъула хӀухьалил чвахи тӀобан чӀезабун, хада цинги хӀухьалил чвахи абул бакӀалъул дандекъараб каналалъусан биччан, турбуленцияги лӀугьинабун.
  • Элъул абул бакӀ буго увуларияб: бахъула мацӀалзул нахъисеб рахъ (дорсум) увулалда хъван.
  • Элъул фонация буго гъугъаб: эб бахъула гьаркьил рухьадазул сороди гьечӀого. Цо-цо мацӀазда гьаркьил рухьадал активго рикь-рикьун рукӀуна, гьединлъидал гьаракь кидаго букӀуна гъугъаб separated; цогидазда рухьадал руго тамахал, гьез тӀаде босизе бегьула аскӀор ругезул гьаракьлъи.

Вариацияби[хисизабизе | код хисизабизе]

IPA Description
qχ жибго qχ
qχː интенсивияб
qχːʷ лабиаллъараб

ХӀалтӀизаби[хисизабизе | код хисизабизе]

Увуларияб[хисизабизе | код хисизабизе]

МацӀ РагӀи ИФА МагӀна Баянал
Алеманн ЦӀикӀкӀанисел тӀасалеманн диалектал Gschänk [ˈkʃæɴq͡χ] 'кьел' Веларияб [k͡x] цогидал диалектазда.
Адигъ Натухай кхъэ [q͡χa] (i) 'хоб' Диалектияб. Дандеккола [qʰ] гьаркьиле цогидал диалектазда.
Инглис Скаус[2] clock [kl̥ɒq͡χ] 'сагӀат' Батизе бегьула /k/ гьаркьил рагӀул финалияб реализация букӀин.[2]
Кабардин кхъэ [q͡χa] (i) 'хоб'
Парс Цо-цо диалектазда ﻗﻔل [q͡χofl] 'рахай' РагӀул инициалаб /q/ гьаркьил фортиция.

Интенсивияб увуларияб[хисизабизе | код хисизабизе]

МацӀ РагӀи ИФА МагӀна Баянал
Авар хъарахъ [q͡χːʰaˈraq͡χːʰ] (i) Эйективияб [q͡χʼː] гьаракьгун контраслъи.

Пре-увуларияб[хисизабизе | код хисизабизе]

МацӀ РагӀи ИФА МагӀна Баянал
Узбек[3] quruq [q̟uɾ̪uq̟͡χ̟] 'бакъвараб' /q/ гьаркьил аллофон рагӀул финалалдаги рагьукъазда цебесеб позициялдаги.[3]

Баянал[хисизабизе | код хисизабизе]

  1. ↑ "Пре-увуларияб" рагӀул бакӀалда абун букӀине бегьула "цебесеб увуларияб", "пост-веларияб", "гьунтӀараб веларияб" яги "нахъисеб веларияб". Бигьалъиялъе гьаниб хӀалтӀизабун буго термин "пре-увуларияб".
  2. ↑ 2,0 2,1 Wells (1982), pp. 372–373.
  3. ↑ 3,0 3,1 Sjoberg (1963), p. 11.

МугъчӀваял[хисизабизе | код хисизабизе]

  • Sjoberg, Andrée F. (1963). Uzbek Structural Grammar. Uralic and Altaic Series. Vol. 18. Bloomington: Indiana University. LCCN 63-62530. OCLC 4241028.
  • Wells, John C. (1982). Accents of English. Vol. 2: The British Isles. Cambridge: Cambridge University Press. doi:10.1017/CBO9780511611759. ISBN 0-521-24224-X. OCLC 419896703.

КъватӀисел регӀелал[хисизабизе | код хисизабизе]

  • [qχ] гьаракь бугел мацӀал PHOIBLE сайталда
  • [qχː] гьаракь бугел мацӀал PHOIBLE сайталда
Босараб бакӀ — «https://av.wikipedia.org/w/index.php?title=Гъугъаб_увуларияб_аффрикат&oldid=90483»