Хурасан-Резави

Хурасан-Резави
Хурасан-Резави
	blank300.png\|300px]] [[file:blank300.png
Пачалихъ	Иран;
Адм. марказ	Машгьад
Тарих ва география
ГӀуцӀи	2004
ГӀатӀилъи	144 681 км²
СагӀтазул зона	UTC+3:30, Риидалил заман и UTC+4:30
КӀудиял шагьарал	Нишапур, Сабзевар
Халкъ
Къадар	5 593 079 чи (2006 сон);
Гъунки	38,66 чи/км²
Расмиял мацӀал	парс; курд; туркмен
Цифрабазул идентификаторал
	Медиафайлал Викигъамасалда

Хураса́н-Резави́ (парс خراسان رضوی‎ / Xorāsān-e Razavi) — Ираналъул 31 провинциялдаса (останазул) цояб. Административияб марказ — Машгьад — халкълъул къадар ва ракьалъул гӀеблъи малъун Ираналъул кӀиабилеб шагьар.

География[хисизабизе | код хисизабизе]

Хурасан-Резави остан буго Ираналъул шималгун-бакъбаккул рахъалда. Шималалдаса ва шималгун-бакъбаккул рахъалдаса мадугьаллъуда буго Туркменистан, шималиябгун-бакътӀерхьул рахъалда Шималияб Хурасан, бакътӀерхьуда Семнан остан, жунубалъул рахъалдаса Жунубияб Хурасан ва бакъбаккул рахъалдаса гӀорхъи уна Афгъанистангун. Хурасан-Резави останалъул ракьалъул гӀеблъи буго 118,884 км² ва гьелъул рахъалъ тӀолго 31 Ираналъул останазда гьоркьо 6-леб бакӀ ккола.

Административияб бикьи[хисизабизе | код хисизабизе]

Хурасан-Резави остан бикьула 28 шагьрестаналда (мухъ).

Халкъ[хисизабизе | код хисизабизе]

Миллияб состав[хисизабизе | код хисизабизе]

Парсал — 3 569 000 чи
Хъиргъизал — 794 000 чи
Туркменал — 432 000 чи
Хурасаниял тюркал — 542 000 чи
Курдал — 200 678 чи

Хозяйство ва экономика[хисизабизе | код хисизабизе]

Транспорт[хисизабизе | код хисизабизе]

Хурасан-Резави ккола 2004 соналъ Хурасан чанго бутӀаялда бикьун лъугӀарал останаздасан. Ракьалъул гӀатӀилъи — 144 681 км²^[1], халкъалъул къадар — 5 593 079 чи (2006). ЦӀцӀикӀарасел — парсал, гьединго руго туркменал, курдал, тюрк гочардулеб миллат афшарал, балучал, гӀарабал ва пуштӀунал.

Экономика[хисизабизе | код хисизабизе]

Аслиял экономикаялъул отраслал — росдалаб магӀишат (ролъ, пурчӀина, пампа, шафран, цӀцӀицибил, чакаралъул чӀалкӀутӀан, гандури, памадурал), кванил, къохьол, текстилияб, металлургияб, автомобилияб, электротехникияб, нартгун-химикияб промышленностал, энергетика, бича-хиси, транспорт, нарт ва газ бахъи.

Машгьадалда буго «Мешхед Урбан Рейлвэй Корп» маххулнухлул оператор, «Табан Эйр» авиакомпания; чӀахӀиял предприятияздасан ккола — «Прома Хипермаркет», «Киан Сентр» и «Альмас-э-Шаргх» бича-хисиялъул марказал. Нишапуралда буго металлургияб комбинат «Хорасан Стил».

Туризм[хисизабизе | код хисизабизе]

Провинциялда руго гӀемер тарихиял ва тӀабигӀатиял бакӀал (минералиял иццал, гьитӀинал хӀорал, заповедникал). Хьвадул туризм цебетӀун буго. Хурасаналъул лъаблго останалда (Хурасан Резави, Шималияб Хурасан ва Жунубияб Хурасан) буго 1179 тарихияб ва маданияб кӀвар бугеб бакӀ.

1418 соналъ бараб Гогьаршад мажгит
Нишапуралда бугеб хъарщидул мажгит
ГӀатӀтӀарил зиярат Нишапуралда
Нишапуралда бугеб ГӀумар Хайямил зиярат

2016 соналъ гьабураб цӀех-рехалдалъун останалъул бищун машгьурал шагьаразул сияхӀ^[2]:

Рихьизе бакӀал[хисизабизе | код хисизабизе]

Машгьадалда руго имама Резал зиярат, Гогьаршад ва Молла ХӀайдар мажгитал, Мукъадасав Месропил арменияб гьатӀан, Надир-шагь Афшарил хоб, Шагьасул баняби. Нишапур шагьаралда руго ГӀатӀтӀарил ва Махрукил зияратал, ГӀумар Хайямил ва Камал-ул Мулкил хобал.

Гонабад шагьаралда буго некӀсияб гидротехникияб система «кариз», ЮНЕСКОялъул дунялалъул ирсалъул сияхӀалда жиб рехсараб^[3].

Gallery[хисизабизе | код хисизабизе]

Гь. балагье[хисизабизе | код хисизабизе]

ХІужаби[хисизабизе | код хисизабизе]

↑ Statoids.com (инг.)
↑ ^2,0 ^2,1 "Statistical Center of Iran > Home".
↑ Qanats of Gonabad-World Heritage

РегІелал[хисизабизе | код хисизабизе]

The text of the law for division of Khorasan into three provinces (in Persian)
Cultural Heritage Foundation of Khorasan
Khorasan-e Razavi Province cooprative office Archived 2010-05-23 at the Wayback Machine
Khorasan-e Razavi Province cooprative office Archived 2010-05-22 at the Wayback Machine (in Persian)
Khorasan-e Razavi Province Department of Education (in Persian)
Imam Reza Shrine Official website Archived 2008-03-03 at the Wayback Machine
Mashad Mayor's Office Archived 2007-06-09 at the Wayback Machine
Central Library of Astan Quds Razavi Official website Archived 2014-02-09 at the Wayback Machine

[statoids-1] Statoids.com (инг.)

[amar.org.ir-2] 2,0 ^2,1 "Statistical Center of Iran > Home".

[3] Qanats of Gonabad-World Heritage

[1]

[2]

[3]

БакӀ	Шагьар	Пачалихъ	Халъалъул къадар
1	Машгьад	Машгьад	3,001,184
2	Нишапур	Нишапур	264,375
3	Сабзевар	Сабзевар	243,700
4	Торбате ХӀайдарие	Торбате ХӀайдарие	140,019
5	Кашмар	Кашмар	102,282
6	Кучан	Кучан	101,604
7	Торбате Джам	Торбате Джам	100,449
8	Тайбад	Тайбад	56,562
9	Ченаран	Ченаран	53,879
10	Серахс	Серахс	42,179
Иццал: Statistical Center of Iran^[2]