Перейти к содержанию

Кумек:ИФА/Авар

Википедия — эркенаб энциклопедия сайталдасан материал

ТӀолго Википедиялда рагӀаби абул куц бихьизабула интернационалаб фонетикияб алфабеталдалъун (ИФА). Хадусел таблоязда кьун руго ИФАлъул симболал авар рагӀабазе ва гьел абулеб куцалъе хӀалтӀизарулел.

ИФАлъул символал нужер браузералда кколеб куцалда рихьизарун гьечӀони, ралагье гъоркьегӀан.

Гьаб кӀулалъул квекудалъун нужеца абулеб куц тӀаде жубалеб бугони, гьеб гӀуцӀа-кӀутӀун букӀине ккола {{IPAc-av}} халипалдалъун. Элъ бихьизабула щибаб симболалъе малъа-хъваял ва баянал. Ралагье халипалъул гьумералъухъ интсрукциязе.

Нужеца балагьулеб ИФАлъул симбол гьаниб батичӀони, балагье Квек:ИФАлда, жиб дагьабги тӀубарабги сияхӀлъун бугеб. Гьаркьал хъваялъул вариантазул сияхӀгун бугеб таблица балагье гьаниб: Авар ортография.

Мисалалъе кьурал рагӀаби руго авар стандартаб мацӀалъул, гьел цӀалулеб куцги руго стандартал.

Рагьукъал
ИФА Кириллияб Романизация Мисал
b б b бакъ
w в v, w вац
ɡ г g габур
ʁ гъ gh квангъи
h гь h гьа
ʕ гӀ ʻ гӀуж
d д d дун
ʒ ж zh рижи
z з z зоб
j й y байрахъ
k к k канлъи
кӀ ракӀ
l[a] л l тӀул, сали
ɬ лъ lh лъар
m м m моцӀ
n н n накӀкӀ
p п p пири
r р r ракь
s с s вас
t т t тараб
тӀ тӀалъи
f[b] ф f формула
χ х kh, x хинаб
x хь xh рахь
ħ х h’ хӀарщ
ts ц ts, c ци
tsʼ цӀ tsʼ, cʼ цӀияб
ч ch чу
tʃʼ чӀ chʼ чӀаголъи
ʃ ш sh шушу
ʔ[c] ъ ʼ гьуърул
ХӀалуцарал рагьукъал
k͡xː кк kk баккизе
k͡xːʼ кӀкӀ kkʼ рикӀкӀен
q͡χːʼ къ qhʼ къор
t͡ɬːʼ кь tlʼ рокьи
t͡ɬː лӀ tl лӀар
ɬː лъ, лълъ lhh лъим, релълъараб
с, сс ss сапар, ссан
χː х, хх kkh, xx маххим, -ха
q͡χː хъ qh хъат
t͡sː ц, цц cc бицатаб, рецц
t͡sːʼ цӀ, цӀцӀ ccʼ цӀар, цӀцӀе
t͡ʃː чч cch биччараб
t͡ʃːʼ чӀ, чӀчӀ chʼ чӀараб, бичӀчӀи
ʃː щ sch рищи
Лабиаллъарал рагьукъал
ИФА Кириллияб Романизация Мисал
ɡʷ гв gw гвай
ʁʷ гъв ghw гъветӀ
гьв hw гьвелцӀибил
дв dw дваргъи
ʒʷ жв zhw жваргъи
зв zw зваргъи
кв kw квер
k͡xːʷ ккв kkw кквел
kʷʼ кӀв k’w кӀвезе
k͡xːʷʼ кӀкӀв kk’w кӀкӀвазе
q͡χːʷʼ къв qx’w къварилъи
t͡ɬːʷʼ кьв tl’w кьваризе
t͡ɬːʷ лӀв tlw лӀвартӀизе
sːʷ св ssw свараб
тв tw твапи
tʷʼ тӀв t’w тӀвел
χʷ хв xw хвел
χːʷ ххв xxw ххвел
q͡χːʷ хъв qxw хъвазе
хв xhw хьвадизе
t͡sʷ цв cw цвел
t͡sːʷʼ цӀв ссʼw цӀва
t͡ʃʷ чв сhw чвахеро
t͡ʃʷʼ чӀв сhʼw чӀвазе
t͡ʃːʷʼ чӀчӀв tсhʼw чӀчӀва
ʃʷ шв shw швед
ʃːʷ щв tshʼw щвезе
 
Рагьарал
ИФА Кириллияб Романизация Мисал
ä a a авараг
e e,э e бетӀер, эбел
i и i ичӀго
o о o оц
u у u ургъел
 
Назалал рагьарал[d]
ИФА Кириллияб Романизация Мисал
ã a ã хӀа
ũ у ũ у
  1. ^ /l/ гьаракь буго авар мацӀалда бихьизабун кӀиго аллофоналдалъун: веларлъараб /ɫ/ букӀуна /u/, /o/, /ä/ рагьаразда цадахъ, палаталлъараб // букуна /i/, /e/ гьаркьазда аскӀо, гьединго /j/ гьаркьида нахъа.
  2. ^ f данчӀвала цогидал мацӀаздаса рачӀарал рагӀабазулӀ.
  3. ^ РагӀул байбихьуда /ʔ/ хъваларо, рагьарал хӀарпал хъван тола; рагӀуда жаниб яги ахиралда гьеб бихьизабула Ъ хӀарпалъ.
  4. ^ Назалиял рагьарал стандартияб мацӀалда дандчӀвала дагьалго рагӀабазулӀ: цо-цо гьоркьобрехазулӀ ва у рагӀиялъул ва гьелдаса лӀугьаразулӀ. Хъвай-хъвагӀиялда назаллъарал рагьарал цӀикӀаниселъ рихьизаруларо, у рагӀиялдаса лӀугьарал рагӀабазулӀ бихьизабула Н хӀарпалдалъун, мисалалъе, унго-унгояб /ˈũɡoũɡojab/.

Халип:IPA keys