Азиялъул пачалихъазул сияхӀ

Википедия — эркенаб энциклопедия сайталдасан материал

Гьаб буго Азиялда ругел, жодохъго кверщел-ихтияр бугел ва жал цогидазда рарал пачалихъазул сияхI.

Россия Азиялъул пачалихъазул сияхІалда гъорлъе бачиналъул сабаб ккола, гьеб пачалихъалъул цIикIкIунисеб бутIа Азиялда букIин (гьедин бугониги пачалтхъалъул цIикIкIунисеб халкъ Европаялъул рахъалда буго). Туркияги Хъазахъистанги европаялъул пачалихъазда гъорлъ рикIкIуна гьеб материкалда кколеб бутIа гьел пачалихъазул дагьаб букIаниги. ТIубанго яги бутIа европаялъул пачалихъазда гьоркьоб рикIкIуна[1] Азарбижаналъул ва Гуржиялъул (Европаяллъулги Азиялъулги гІорхъи по КІудияб Кавказалдасан рикIкIани, гьеб кIиябго пачалихъалъул цIикIкIунисел ракьал Европаялда ккола), ва ЕЦялде гъорлъе унеб Кипр жумгуьриятги, но географияб къагIидаялда борцани тIубанго Азиялде гъорлъе унеб.[1]

БакътIерхьул Азия[хисизабизе | код хисизабизе]

Байрахъ ЦIар Тахшагьар МацI Валюта Площадь Халкъалъул къадар Карта
Flag of Azerbaijan.svg Азарбижан Баку Къажар Манат (AZN) 86 600 км² 9 565 000 LocationAzerbaijan.svg
Flag of Armenia.svg Эрменистан Ереван ЦIамухъ Эрменистаналъул драм (AMD) 29 800 км² 3 262 200 Europe Location Armenia.svg
Flag of Bahrain.svg БахІрайн Манама ГІараб БахІрайналъул динар (BHD) 665 км² 791 000 LocationBahrain.png
Flag of Georgia.svg Гуржи Тулпис Гуржи Лари (GEL) 69 700 км² 4 114 400 (Абхазиялъул ва Бакъда Гьиристаналъул халкъал рикIкIинчIого) Europe Location Georgia uncontrolled highlighted proper.svg
Flag of Israel.svg ГІизраил Тел-Абиб[2] гIиврит ва гIараб ГIизраилалъул цIияб шекель (ILS) 20 770 км²[3]
22 072 км ²[4]
7 746 000 LocationIsrael.svg
Flag of Jordan.svg Иордания ГІамман ГIараб Иорданиялъул динар (JOD) 92 300 км² 6 316 000 LocationJordan.svg
Flag of Iraq.svg ГІиракъ Багъдад ГIараб ГІиракъалъул динар (IQD) 437 072 км² 30 747 000 LocationIraq.svg
Flag of Iran.svg Иран Тегеран Персазул Ираналъул риал (IRR) 1 648 000 км² 74 196 000 LocationIran.svg
Flag of Yemen.svg Йемен СангІаъ ГIараб Йеменалъул риал (YER) 527 970 км² 23 580 000 LocationYemen.png
Flag of Qatar.svg КъатІар ДохІа ГIараб КъатІаралъул риал (QAR) 11437 км² 1 409 000 LocationQatar.png
Flag of Cyprus.svg Кипр Никосия Грек ва турк Евро (EUR) 9 250 км² 801 851 LocationCyprus.svg
Flag of Kuwait.svg Кувейт Эль-Кувейт ГIараб Кувейталъул динар (KWD) 17 818 км² 2 985 000 LocationKuwait.png
Flag of Lebanon.svg Ливан Бейрут ГIараб Ливаналъул фунт (LBP) 10 452 км² 4 224 000 LocationLebanon.svg
Flag of the United Arab Emirates.svg ГIарабазул Цолъарал Имаратал Абу-Даби ГIараб Диргьам (ГIЦЭ) (AED) 83 600 км² 4 599 000 LocationUnitedArabEmirates.png
Flag of Oman.svg ГІуман МаскъатІ ГIараб ГІуманалъул риал (OMR) 309 500 км ² 2 845 000 LocationOman.png
Flag of Saudi Arabia.svg СагӀудиязул ГӀарабия Ар-Рияд ГIараб СагӀудиязул риял (SAR) 2 218 000 км² 25 721 000 LocationSaudiArabia.svg
Flag of Syria.svg Сирия Димишкъ ГIараб Сириялъул лира (SYP) 185 180 км² 21 906 000 LocationSyria.svg
Flag of Turkey.svg Туркия Анкара Турк Туркиялъул лира (TRY) 780 580 км² 73 723 000 LocationTurkey.svg

Гьоркьохъеб Азия[хисизабизе | код хисизабизе]

Байрахъ ЦIар Тахшагьар МацI Валюта Площадь Халкъалъул къадар Карта
Flag of Kazakhstan.svg Хъазахъистан Астана Хъазахъ ва гIурус Тенге (KZT) 2 724 900 км² 16 593 000 LocationKazakhstan.svg
Flag of Kyrgyzstan.svg Гъиргъизистан Бишкек Гъиргъиз ва гIурус Сом (KGS) 198 500 км² 5 482 000 LocationKyrgyzstan.svg
Flag of Tajikistan.svg ТІажикистан Душанбе ТIажик Сомони (TJS) 143 100 км² 8 200 000 LocationTajikistan.svg
Flag of Turkmenistan.svg Туркменистан ГІашкъабад Туркмен ЦIияб туркменазул манат (TMT) 491 200 км² 5 110 000 LocationTurkmenistan.svg
Flag of Uzbekistan.svg Узбекистан Ташкент Узбек Узбеказул сум (UZS) 447 400 км² 30 488 600 LocationUzbekistan.png

Жанубияб Азия[хисизабизе | код хисизабизе]

Байрахъ ЦIар Тахшагьар МацI Валюта Площадь Халкъалъул къадар Карта
Flag of Afghanistan (2013–2021).svg Афгъанистан Кабул Пушту ва Дари Афгъани (AFN) 652 900 км² 31 108 100 Afghanistan in its region.svg
Flag of Bangladesh.svg Бангъладеш Дакка Бангал Така (BDT) 144 000 км² 162 221 000 LocationBangladesh.svg
Flag of Bhutan.svg Бутан Тхимпху Дзонг-кэ ва ингилис Нгултрум (BTN) ва гьиндустаналъул рупия (INR) 47 000 км² 697 000 LocationBhutan.svg
Flag of India.svg Гьиндустан Нью-Дели Хинди ва ингилис Гьиндустаналъул рупия (INR) 3 287 590 км² 1 217 831 000 LocationIndia.svg
Flag of Maldives.svg Мальдивал Мале Дивехи Руфия (MVR) 298 км² 309 000 LocationMaldives.png
Flag of Nepal.svg Непал Катманду Непал мацІ Непалалъуля рупия (NPR) 140 800 км² 29 331 000 LocationNepal.svg
Flag of Pakistan.svg Пакистан Исламабад Урду мацІ ва ингилис Пакистаналъул рупия (PKR) 803 940 км² 173 949 000 LocationPakistan.svg
Flag of Sri Lanka.svg Шри-Ланка Шри-Джаяварденепура-Котте (офиц.)
Коломбо (факт.)
Сингальский ва тамилияб Шри-Ланкаялъул рупия (LKR) 65 610 км² 20 238 000 LocationSriLanka.png

Бакъбаккул Азия[хисизабизе | код хисизабизе]

Флаг Название Столица Язык Валюта Площадь Население Карта
Flag of the People's Republic of China.svg Китай Пекин Китаялъул Юань (CNY) 9 596 960 км² 1 347 290 000 People's Republic of China (orthographic projection).svg
Flag of North Korea.svg КХДР

(Шималияб Корея)

Пхеньян Кореялъул Шималияб Кореялъул вона (KPW) 120 540 км² 24 051 706 North Korea (orthographic projection).svg
Flag of South Korea.svg Корея Жумгьурият

(Жанубияб Корея)

Сеул Кореялъул Вона (KRW) 99 274 км² 49 773 145 LocationSouthKorea.svg
Flag of Mongolia.svg Мангъолия Улан-Батор Мангъолазул Тугрик (MNT) 1 564 116 км² 2 871 000 LocationMongolia.svg
Flag of Japan.svg Япония Токио Япониялъул Иена (JPY) 377 835 км² 127 960 000 LocationJapan.svg

Шималияб Азия[хисизабизе | код хисизабизе]

Байрахъ ЦIар Тахшагьар МацI Валюта Площадь Халкъалъул къадар Карта
Flag of Russia.svg Россия Москва ГӀурус Гъурущ (RUB) 17 125 187 км² (европаялъул рахъгун цадахъ) 146 000 000 (европаялъул рахъгун цадахъ) Russian Federation (orthographic projection) - Crimea disputed.svg

Жанубиябгун-Бакъбаккул Азия[хисизабизе | код хисизабизе]

Байрахъ ЦIар Тахшагьар МацI Валюта Площадь Халкъалъул къадар Карта
Flag of Brunei.svg Бруней Бандар-Сери-Бегаван Малай Брунеялъул доллар (BND) 5 770 км² 400 000 LocationBrunei.svg
Flag of Vietnam.svg Вьетнам Ханой Вьетнамалъул Донг (VND) 329 560 км² 85 789 573 Location Vietnam ASEAN.svg
Flag of Indonesia.svg Индонезия Джакарта Индонезиялъул Рупия (IDR) 1 919 460 км² 231 369 500 LocationIndonesia.svg
Flag of Cambodia.svg Камбоджа Пномпень Кхмер Риель (KHR) 181 040 км² 14 805 000 LocationCambodia.svg
Flag of Laos.svg Лаос Вьентьян Лаосалъул Кип (LAK) 236 800 км² 6 320 000 LocationLaos.svg
Flag of Malaysia.svg Малайзия Куала-Лумпур Малай Малайзиялъул ринггит (MYR) 329 758 км² 28 306 700 LocationMalaysia.svg
Flag of Myanmar.svg Мьянма Нейпьидо Мьянма Кят (MMK) 678 500 км² 50 020 000 LocationMyanmar.svg
Flag of Singapore.svg Сингъапур Сингапур Ингилис, китайалъул,
малай ва тамилияб
Сингапурский доллар (SGD) 692,7 км² 4 987 600 LocationSingapore.png
Flag of Thailand.svg Таиланд Бангкок Тай Бат (THB) 514 000 км² 63 525 062 LocationThailand.svg
Flag of East Timor.svg Бакъбаккул Тимор Дили Тетум ва португалиялъул АЦШ доллар (USD) 15 007 км² 1 134 000 LocationEastTimor.svg
Flag of the Philippines.svg Филиппинал Манила Тагалог, испаниялъул ва ингилис Филиппиназул песо (PHP) 300 000 км² 102 000 000 Location Philippines ASEAN.svg

РикIкIинчIел ва цо-цояз гурони рикIкIинчIелги пачалихъал[хисизабизе | код хисизабизе]

РикIкIинчIел пачалихъал[хисизабизе | код хисизабизе]

Байрахъ ЦIар Тахшагьар МацI Къануналда рекъон гьелъие ккола гьаб пачалихъалъул ракь АхIи бараб ракь Халкъалъул къадар Карта
Flag of Waziristan resistance (1930s).svg Вазиристан Вана Пушту Пакистан 11 585 км² 791 087 Pakistan and Waziristan.png
Flag of Artsakh.svg МугІрузул-Карабах Республика Степанакерт ЦIамухъ Азарбижан 11 500 км² 145 100 Republic of Artsakh (orthographic projection).svg
Flag of the Shan State.svg Шан пачалихъ Таунджи Шаналъул Мьянма 155 800 км² 4 702 000 (1999) LocationShan.png

Цо-цояз гурони рикIкIинчIел пачалихъал[хисизабизе | код хисизабизе]

Байрахъ ЦIар Тахшагьар МацI Гьелъул ракьалде ахIи бараб пачалихъ АхIи бараб ракь Халкъалъул къадар Карта Гьеб рикIкIана
Flag of the Republic of Abkhazia.svg Абхазия Сухум Абхазиялъул ва гIурус Гуржи 8 598 км² 242 862 Location of the region of Abkhazia in Eastern Europe.svg Россия, Никарагуа, Венесуэла, Науру, Вануату, Тувалу
Flag of Azad Kashmir.svg Азад Кашмир Музаффарабад Урду Гьиндустан 13 297 км² 4 567 982 Azad Kashmir in Pakistan (disputed hatched) (claims hatched).svg Пакистан
Flag of the Republic of China.svg Китайская Республика (непризнанная, о. Тайвань) Тайбэй Китаялъул Китаялъул Халкъияб Республика 35 980 км² 23 188 078 LocationROC.png Белиз, Буркина-Фасо, Ватикан, Гаити, Гамбия, Гватемала,
Гондурас, Кирибати, Маршалловы Острова, Науру, Никарагуа,
Палау, Панама, Парагвай, Сальвадор, Сан-Томе ва Принсипи, Свазиленд, Сент-Винсент ва Гренадинал, Сент-Китс ва Невис,
Сент-Люсия, Соломоновал ЧІинкІиллъаби ва Тувалу.
Flag of Palestine.svg ФилистІин Пачалихъ Рамалла ГӀараб мацӀ ГІизраил 6020 км² 4 016 416 LocationPalestine.svg см. ФилистІин Пачалихъалъул халкъаздагьоркьосеб статус
Flag of the Turkish Republic of Northern Cyprus.svg Шималияб Кипралъул Турказулаб Жумгьурият Лефкоша Турк Кипр 3 355 км² 200 000 TRNC location.png Турция
Flag of South Ossetia.svg Жанубияб Гьиристан Цхинвал Гьириязул, гIурус ва гуржи Гуржи 3 900 км² 72 000 Asia location South Ossetia (with Georgia and Abkhazia).png Россия, Никарагуа, Венесуэла, Науру, Тувалу

Зависимые территории[хисизабизе | код хисизабизе]

Флаг Название Столица Язык Валюта Государство Население Площадь Карта
Flag of the United Kingdom (3-5).svg Акротири и Декелия Эпископи Английский Евро (EUR) Великобритания 14 500 254 км² Cyprus SBAsInRed.png
Flag of Macau.svg Макао (Аомынь) Макао (Аомынь) Китайский и Португальский Патака (MOP) КНР 541 200 27 км² Macau locator map.svg
Flag of Hong Kong.svg Гонконг (Сянган) Гонконг (Сянган) Китайский и Английский Гонконгский доллар (NKD) КНР 7 097 600 1 104 км² Hong Kong Location.png
Flag of the Commissioner of the British Indian Ocean Territory.svg Британская территория в Индийском океане Диего-Гарсия английский Доллар США Великобритания 3 500 60 км² British Indian Ocean Territory on the globe (Afro-Eurasia centered).svg
Flag of the Cocos (Keeling) Islands.svg Кокосовые острова Уэст-Айленд Английский Австралийский доллар (AUD) Австралия 596 14 км² Keelingislands.png
Flag of Christmas Island.svg Остров Рождества Флайинг-Фиш-Коув Английский Австралийский доллар (AUD) Австралия 1 400 135 км² Christmasisland.png

Дунялалъул кIиго материказда ракьал ругел пачалихъал[хисизабизе | код хисизабизе]

  • Россиялъул байрахъ Россия — Европаялда гьитIинаб бутIа гурони гьечIо, амма халкъ Европаялъул рахъалда цIикIкIун буго.
  • Хъазахъистаналъул байрахъ Хъазахъистан — Европаялда гьитIинаб бутIа гурони гьечIо.
  • Турциялъул байрахъ Турция — Европаялда гьитIинаб бутIа гурони гьечIо.
  • Индонезиялъул байрахъ Индонезия — Океаниялда гьитIинаб бутIа гурони гьечIо.
  • Йеменалъул байрахъ Йемен — Африкаялда гьитIинаб бутIа гурони гьечIо.
  • Египеталъул байрахъ Египет — Африкаялда гьитIинаб бутIа гурони гьечIо.
  • Азарбижаналъул байрахъ Азарбижан — Европаялда гьитIинаб бутIа гурони гьечIо.
  • Гуржиялъул байрахъ Гуржи — Европаялда гьитIинаб бутIа гурони гьечIо.

ХIужаби[хисизабизе | код хисизабизе]

  1. 1,0 1,1 worldatlas., The Middle East. "The Middle East". Архивация: оригинал 2012-10-14. Боси: 2012-09-30. As a point-of-interest, Armenia and Azerbaijan have long been associated with the Middle East, but in recent years, some sources now consider them to be more closely aligned with Europe based on their modern economic and political trends. We have moved in that direction, and the same applies for the island country of Cyprus, as it does for Georgia, the former Russian republic. More than one of |author= ва|last= specified (кумек)
  2. Суверенная территория Израиля, сложившаяся в результате Войны за независимость 1949 года. В этих границах Израиль признан большинством государств и ООН
  3. Территория, на которую позже был распространён суверенитет Израиля, включая Восточный Иерусалим и Голанские высоты. Данное число используется в официальных документах Израиля, но, в связи с непризнанием аннексии ООН, не используется в международных документах

Халип:Континентазда рекъон пачалихъазул сияхI