ГӀунтӀадерил сверел
ГӀунтӀадерил сверел — авар мацӀалъул диалектазул цояб, жиб бакъдасеб тӀадгаруде гъорлӀе унеб,[1][2] тӀибитӀун буго Гъуни мухъалда.
Фонетика
[хисизабизе | код хисизабизе]Рагьукъал
[хисизабизе | код хисизабизе]Къелдерил свералил рагьукъазул системалда гьечӀо стандарталъул гъугъаб алвеоларияб аффрикат /t͡s/ (ц) ва элъул хӀалуцараб форма /t͡sː/ (цц), гъугъаб палато-алвеоларияб аффрикаталъул хӀалуцараб форма /t͡ʃː/ (чч), гъугъаб хӀалуцараб алвеоларияб латералияб аффрикат /t͡ɬː/ (лӀ), гъугъаб хӀалуцараб увуларияб аффрикат /q͡χː/ (хъ), веларияб эйективияб стопалъул хӀалуцараб форма /kː/ (ккӀ).[3]
| Аналог | Къелдерил | Стандарт | Аналог | Къелдерил | Стандарт | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| цц = ццӀ | ццалкӀо ццалурав |
ццӀалкӀу ццӀаларав |
х = хъ | хахӀаб хвеле |
хъахӀаб хъвезе | |
| кк = ккӀ | ккал накк |
ккӀал наккӀ |
чч = ччӀ | ччеле ччад |
ччӀезе ччӀвад | |
| лълъ = лӀ | лълъар лълъутле |
лӀар лӀутизе |
Стандарталъул /ɬ/ (лъ) гьаркьил рефлексиял гӀунтӀадерил свералида руго позициониял. РагӀул авалалда лъ хисун букӀуна гь: гьимер "лъимер", гьале "лъазе"; рагӀул бакьулӀ яги ахиралда букӀуна -гьл-: кӀалгьазе "кӀалъазе", нилгь "нилъ".[4]
МугъчӀваял
[хисизабизе | код хисизабизе]- ^ Атаев, Б. М (2020). "Некоторые фонетико-морфологические особенности диалектов аварского языка" (PDF). Вестник Института языка, литературы и искусства им. Г. Цадасы (22). ДФИЦ РАН: 8–13. doi:10.31029/vestiyali22/1. Щвей 2024-03-02.
- ^ Магомедов, М. А.; Магомедова, М. М. (2018). "Проблемы диалектного членения аварского языка" (PDF). Филологические науки. Вопросы теории и практики. 1 (9#87). Тамбов: Грамота: 123–126. ISSN 1997-2911. Щвей 2024-03-02.
- ^ МикагӀилилазул 1959, гь. 432.
- ^ МикагӀилилазул 1959, гь. 433.
Библиография
[хисизабизе | код хисизабизе]- МикагӀилилазул, Ш. И. (1959). Бокарев, Е. А. (ред.). Очерки аварской диалектологии [Авар диалектологиялъул хъвай-хъвагӀаял]. Ленинград: СССРалъул гӀелмабазул академиялъул пресса. гь. 510.