Хасавхъала мухъ
| муниципалияб мухъ | |||
| Хасавхъала мухъ | |||
|---|---|---|---|
|
|||
| Пачалихъ | |||
| ГъорлӀе уна |
|
||
| ГъорлӀе бачуна |
42 муниципалияб гІуцІи |
||
| Адм. марказ | Хасавхъала шагьар | ||
| Территория | |||
| ГӀатӀилъи | 1425 км² | ||
| Тарих | |||
| ГӀуцӀи | 1929 | ||
| Демография | |||
| Къадар | |||
|
|
|||
| Ошибка Lua в package.lua на строке 80: module 'Module:Wikidata/url' not found. | |||
| Ошибка Lua в Модуль:Wikidata на строке 334: Функция для отображения значения не найдена.. | |||
Хасавю́рт мухъ (яги Салахъ мухъ) — административиябгун-ракьалъулаб цолъи ва муниципалияб гІуцІи Дагъистан Жумгьурияталда жиб бугеб.
Административияб центр — шагьар Хасавюрт (Салахъ), жиб МахІачхъалаялдаса 82 км бакътІерхьудехун кколеб.
Ракьхъвай
[хисизабизе | код хисизабизе]Мухъ буго Дагъистаналъул северияб рахъалда, гьелъ гІурхъи цо гьабула Бабаюрт мухъалъулгун севералдасан, Чачан Жумгьурияталъул Гудермес мухъалъулгун бакътІерхьудасан, Гъизилюрт мухъалъулгун бакъбаккудасан, на юго-западе с ЦІиябтумазул мухъалъулгун къиблаябгун-бакътІерхьудасан ва НахъбакІ мухъалъулгун къиблаяб рахъалдасан. Мухъалъул ракьалъ тІубанго сверун жанибе бачуна мухъалда гъорлъе инчІого, жибго жиндаго чІараб Хасавюрт шагьаралъул муниципалияб гІуцІиялъул ракьал.
Ракьазул къадар бахуна — 1423,6 км².
Тарих
[хисизабизе | код хисизабизе]Халкъалъул къадар
[хисизабизе | код хисизабизе]- Н/Д[4]
- Миллияб гІуцІи
1939 соналъ тІобитІараб хъалкъазул хъвай-хъвагІаялъул баяназда рекъон, Хасавюрт мухъалда гІумру гьабун рукІарал миллатаздаса бищун цІикІкІараллъун рукІана чачанал, гьезда хадур лъарагІал ва гІурусал[5].
Гьаниб гъоркьехун кьун руго 2010 соналъ тІоритІарал ТІолгороссиялъул халкъазул хъвай-хъвагІаялъул баяназда рекъон Хасавбрт мухъалда гІумру гьабулел миллатазул баянал (Хасавюрт шагьарги малъичІого):[6]
| Миллат | къадар, чи |
Кинабниги халкъалдаса бутІа, % |
|---|---|---|
| магІарулал | 44 360 | 31,41 % |
| лъарагІал | 43 321 | 30,67 % |
| чачанал | 36 391 | 25,77 % |
| даргинал | 4 613 | 3,39 % |
| лезгиял | 10475 | 9,29 % |
| гІурусал | 343 | 0,24 % |
| лакал | 322 | 0,23 % |
| цогидал | 543 | 0,38 % |
| миллат бихьизабичІел | 864 | 0,61 % |
| кинниги | 141 232 | 100,00 % |
Административияб бикьи
[хисизабизе | код хисизабизе]Мухъалда гъорлъе уна 42 муниципалияб гІуцІи (цо чанго гІумру гьабулеб бакІ бугеб муниципалияб гІуцІиялда, кьариял хІарпаздалъун рихьизарун руго, гьеб гІуцІиялъул административияб центр)[7]:
- росу Ажимажагатюрт
- Росдал бо «Адилотар» (росаби Адильотар, Кадиротар ва Тутлар)
- росу Акбулатюрт
- росу Аксай
- Росдал бо «Байрамаул» (росабиБайрамаул, Шулкевич ва Генжеаул)
- росу Бамматюрт
- росу Баташюрт
- Росдал бо «Батаюрт» (росабиБатаюрт ва Умашаул)
- росу Борагангечув
- росу Дзержинское
- Росдал бо «Казмааул» (росаби Казмааул, Умаротар)
- росу Кандаураул
- Росдал бо «Карланюрт» (росаби Карланюрт, маххулнухлул станция Байрам)
- Росдал бо «Кокрекский» (росу Кокрек, маххулнухлул станция Карланюрт)
- Росдал бо «Костекский» (росаби Костек, Пятилетка ва Лаклакюрт)
- росу Къуруш
- Росдал бо «Могилевское» (росаби Могилевское ва Петраковское)
- росу Моксоб
- росу Муцалаул
- росу ЦІияб Костек
- росу ЦІияб-Гъагъалъ
- Росдал бо «Новосельское» (росабиНовосельское ва Кемсиюрт)
- росу ЦІияб Сасикь
- росу Нурадилово
- Росдал бо «Октябрьское» (росаби Октябрьское ва Гребенской Мост)
- Росдал бо «ГІусманюрт» (росаби ГІусманюрт ва Симсир)
- росу Первомайское
- Росдал бо «Покровское» (росаби Покровское ва ГІабдурашид-Отар)
- росу Садовое
- росу Сивухъ
- росу Советское
- росу Солнечное
- росу Сулевкент
- Росдал бо «Темираул» (росаби Темираул ва Гоксув)
- росу Теречное
- росу Тукита
- росу Тотурбийкала
- росу Хамавюрт
- росу ЦІияб-ИчичІали
- росу Чагаротар
- росу Шагада
- росу Эндирей
Экономика
[хисизабизе | код хисизабизе]Хасавюрт мухъалда гІезабула мугьазул культура, лващал ва пихъал. Хьихьула чІегІерхІайван ва гІиялъежал. ЦебетІураб буго мухъалда цІибил гІезаби ва гІанкІаби хьихьи.
Хасавюрт шагьаралда руго батІи-батІиял заводалгун фабрикаби.
ХІужаби
[хисизабизе | код хисизабизе]- ^ Хасавюртовский район > Данные в Wikidata не обнаружены.
- ^ Хасавюртовский район > Данные в Wikidata не обнаружены.
- ^ GEOnet Names Server — 2018.
- ^ Хасавюртовский район > Данные в Wikidata не обнаружены.
- ^ ХАСАВЬЮРТОВСКИЙ РАЙОН (1939 г.)
- ^ "Перепись 2010 года. Дагстат. Том 3". Архивация оригинал, 2017-10-11. Щвей 2015-12-24.
{{cite web}}: Invalid|url-status=хвараб(help) - ^ Закон Республики Дагестан от 13.01.2005 № 6 «О статусе и границах муниципальных образований Республики Дагестан»
Ссылкабии
[хисизабизе | код хисизабизе]| Портал «Дагъистан» | |
| Дагъистан Викигъамасалда |