Хасавхъала мухъ

Википедия — эркенаб энциклопедия сайталдасан материал

Халип:Административияб цолъи

Хасавю́рт мухъ (яги Салахъ мухъ) — административиябгун-ракьалъулаб цолъи ва муниципалияб гІуцІи Дагъистан Жумгьурияталда жиб бугеб.

Административияб центр — шагьар Хасавюрт (Салахъ), жиб МахІачхъалаялдаса 82 км бакътІерхьудехун кколеб.

Ракьхъвай[хисизабизе | код хисизабизе]

Мухъ буго Дагъистаналъул северияб рахъалда, гьелъ гІурхъи цо гьабула Бабаюрт мухъалъулгун севералдасан, Чачан Жумгьурияталъул Гудермес мухъалъулгун бакътІерхьудасан, Гъизилюрт мухъалъулгун бакъбаккудасан, на юго-западе с ЦІиябтумазул мухъалъулгун къиблаябгун-бакътІерхьудасан ва НахъбакІ мухъалъулгун къиблаяб рахъалдасан. Мухъалъул ракьалъ тІубанго сверун жанибе бачуна мухъалда гъорлъе инчІого, жибго жиндаго чІараб Хасавюрт шагьаралъул муниципалияб гІуцІиялъул ракьал.

Ракьазул къадар бахуна — 1423,6 км².

Тарих[хисизабизе | код хисизабизе]

Халкъалъул къадар[хисизабизе | код хисизабизе]

Ошибка Lua в Модуль:Statistical на строке 76: attempt to index local 'RawData' (a nil value).

Миллияб гІуцІи

1939 соналъ тІобитІараб хъалкъазул хъвай-хъвагІаялъул баяназда рекъон, Хасавюрт мухъалда гІумру гьабун рукІарал миллатаздаса бищун цІикІкІараллъун рукІана чачанал, гьезда хадур лъарагІал ва гІурусал[1].

Гьаниб гъоркьехун кьун руго 2010 соналъ тІоритІарал ТІолгороссиялъул халкъазул хъвай-хъвагІаялъул баяназда рекъон Хасавбрт мухъалда гІумру гьабулел миллатазул баянал (Хасавюрт шагьарги малъичІого):[2]

Миллат къадар,
чи
Кинабниги халкъалдаса
бутІа, %
магІарулал 44 360 31,41 %
лъарагІал 43 321 30,67 %
чачанал 36 391 25,77 %
даргинал 4 613 3,39 %
лезгиял 10475 9,29 %
гІурусал 343 0,24 %
лакал 322 0,23 %
цогидал 543 0,38 %
миллат бихьизабичІел 864 0,61 %
кинниги 141 232 100,00 %

Административияб бикьи[хисизабизе | код хисизабизе]

Мухъалда гъорлъе уна 42 муниципалияб гІуцІи (цо чанго гІумру гьабулеб бакІ бугеб муниципалияб гІуцІиялда, кьариял хІарпаздалъун рихьизарун руго, гьеб гІуцІиялъул административияб центр)[3]:

  1. росу Ажимажагатюрт
  2. Росдал бо «Адилотар» (росаби Адильотар, Кадиротар ва Тутлар)
  3. росу Акбулатюрт
  4. росу Аксай
  5. Росдал бо «Байрамаул» (росабиБайрамаул, Шулкевич ва Генжеаул)
  6. росу Бамматюрт
  7. росу Баташюрт
  8. Росдал бо «Батаюрт» (росабиБатаюрт ва Умашаул)
  9. росу Борагангечув
  10. росу Дзержинское
  11. Росдал бо «Казмааул» (росаби Казмааул, Умаротар)
  12. росу Кандаураул
  13. Росдал бо «Карланюрт» (росаби Карланюрт, маххулнухлул станция Байрам)
  14. Росдал бо «Кокрекский» (росу Кокрек, маххулнухлул станция Карланюрт)
  15. Росдал бо «Костекский» (росаби Костек, Пятилетка ва Лаклакюрт)
  16. росу Къуруш
  17. Росдал бо «Могилевское» (росаби Могилевское ва Петраковское)
  18. росу Моксоб
  19. росу Муцалаул
  20. росу ЦІияб Костек
  21. росу ЦІияб-Гъагъалъ
  22. Росдал бо «Новосельское» (росабиНовосельское ва Кемсиюрт)
  23. росу ЦІияб Сасикь
  24. росу Нурадилово
  25. Росдал бо «Октябрьское» (росаби Октябрьское ва Гребенской Мост)
  26. Росдал бо «ГІусманюрт» (росаби ГІусманюрт ва Симсир)
  27. росу Первомайское
  28. Росдал бо «Покровское» (росаби Покровское ва ГІабдурашид-Отар)
  29. росу Садовое
  30. росу Сивухъ
  31. росу Советское
  32. росу Солнечное
  33. росу Сулевкент
  34. Росдал бо «Темираул» (росаби Темираул ва Гоксув)
  35. росу Теречное
  36. росу Тукита
  37. росу Тотурбийкала
  38. росу Хамавюрт
  39. росу ЦІияб-ИчичІали
  40. росу Чагаротар
  41. росу Шагада
  42. росу Эндирей

Экономика[хисизабизе | код хисизабизе]

Хасавюрт мухъалда гІезабула мугьазул культура, лващал ва пихъал. Хьихьула чІегІерхІайван ва гІиялъежал. ЦебетІураб буго мухъалда цІибил гІезаби ва гІанкІаби хьихьи.

Хасавюрт шагьаралда руго батІи-батІиял заводалгун фабрикаби.

ХІужаби[хисизабизе | код хисизабизе]

Ссылкабии[хисизабизе | код хисизабизе]