Гъизилюрт мухъ

Пачалихъ	Россия
Статус	муниципалияб мухъ
Гъорлъе уна	Дагъистан
Гъорлъе бачуна	16 муниципалияб гІуцІи
Административияб марказ	Гъизилюрт шагьар
ЧІахІиял шагьарал	Гъизилюрт
ГІуцІараб къо-моцІ	1944
БетІер	ШагӀбанов МухӀамад ХӀажиевич
Расмиял мацІал	гІурус, лъарагIал
Халкъ (2015)	↗ 67 871 (2,27 %, 3-еб бакІ)
Гъунки	129,52 чи/км² (1-еб бакІ)
Миллияб гІуцІи	магІарулал, лъарагІал, буртиял, лакал
Динияб гІуцІи	Ислам,Суннияб Мазгьабалъул
Ракь	524,01 км²
СагІтил рачел	MSK (UTC+4)
Автом. номеразул код	05

Гъизилюрт мухъ (лъар. Чир-юрт якъ) (1944 с. щвезегӀан Кумторхъала мухъ) — Дагъистаналъул муниципалияб мухъ.

Административияб центр — Гъизилюрт шагьар.

Ракьхъвай

Мухъ буго Дагъистаналъул централияб бутӀаялда ва гьелъ гӀорхъи цо гьарула Хасавюрт , Бабаюрт, Хъумторкала, Казбек ва Шурагьиб мухъазулгун. Ракьалъул къадар — 524 км².

Тарих

Мухъ гӀуцӀана 1944 соналъул 5 июлалъ ДАССР-аялъул ТӀадегӀанаб Советалъул Президиумалъул хӀукмоялдалъун Хъумторхъала мухъалда цӀарги хисун, Гъизилюрт росулъе мухъалъул центрги бахъун. 1863 соналъул 1 февралалъ РСФСР-ялъул ТӀадегӀанаб Советалъул Президиумалъул амруялдалъун мухъ биххизабуна, гьелъул ракьал кьуна Хасавюрт мухъалъе. 1966 соналъул 30 декабралъ кьураб амруялдалъун цӀидасан гӀуцӀана. 1992 соналъул 18 сентябралъ ДАССР-аялъул ТӀадегӀанаб Советалъул Президиумалъул хӀукмоялдалъун, мухъалъул бакъбаккул рахъалда ругел ракьаздалъун гӀуцӀана Хъумторхъала мухъ.

Халкъ

Миллияб гӀуцӀи

2010 соналъ тӀобитӀараб тӀолгороссиялъул халкъазул хъвай-хъвагӀаялъул хӀасилалда мухъалда руго (Гъизилюрт шагьар рикӀкӀинчӀого):

Миллат	Къадар, чи	Кинабниги халкъалдаса бутӀа, %
магІарулал	51 599	83,39 %
лъарагІал	6 469	10,45 %
буртиял	1 541	2,49 %
лакал	908	1,47 %
даргинал	326	0,53 %
гӀурусал	175	0,28 %
куралал	140	0,23 %
цогиял	396	0,64 %
рихьизаричӀел	322	0,52 %
кинниги	61 876	100,00 %

Муниципалиябгун-ракьалъул гӀуцӀи

1. Акнада
2. Гелбахъ
3. ЦІияб Силди
4. Эркенлъиб
5. КІулзеб
6. Миякьуб
7. Гъоркь Чирюрт
8. ЦІияб ЧІикІаб
9. СултІанилросу
10. Чантросу
11. ЦІобокь Миякьуб
12. НичІаб
13. СтІалиб

Ссылкаби

Гьаб макъала буго тIинчI, ва гьaб жеги хIадур гьечIо. Гьабе кумек Википедиялъе, битIизабе ва гьалде тIаде жо жубай.