Кириллиял диграфал

Кириллияб хъвай-хъвагӀул хъизамуда руго гӀемерал специалал кӀихӀарпал комбинациял, яги диграфал, хӀо гьездаса дагьал гурони хӀалтӀизаруларо славиял мацӀазда. Цо-цо алфавитазда хӀалтӀизарула триграфал ва гьединго тетраграфал яги пентаграфалцин.

Авар

Авар мацӀалда хӀалтӀизабула ⟨в⟩ лабиализация бихьизабизе, мисалалъе, хьв /xʷ/. Цогидал диграфазул руго:

• Эйективиял рагьукъазе ⟨ӏ⟩: кӏ /kʼ/, лӀ /tɬː/, цӏ /tsʼ/, чӏ /tʃʼ/,
• Цогидал рагьукъал к /k/ хӀарпил аслуялда: къ /qχʼː/, кь /tɬʼː/
• Жал г /ɡ/ хӀарпил: гъ /ʁ/, гь /h/, гӏ /ʕ/
• Жал л /l/ хӀарпил: лъ /ɬ/
• Жал х /χ/ хӀарпил: хъ /qχː/, хь /x/, хӏ /ħ/

Ь дандчӀвала диграфазулӀ, элъ цебехун бугеб хӀарп батӀияб ккуцалъ цӀалулеб букӀин бихьизабула, мисалалъе, гьабуна /habuna/.

• КӀирекъарал: кк /kː/, кӏкӏ /kʼː/, хх /χː/, цц /tsː/, цӏцӏ /tsʼː/, чӏчӏ /tʃʼː/.

Гьезул лъабго буго тетраграф, эл хӀалтӀизабиги буго авар ортографиялда спорадикияб, гьезул бакӀалда гӀемерисел ратула диграфал.

Беларус

Беларус мацӀалда буго хадусеб кӀиго диграф:

• 'дз' — [d͡z] ва [d͡zʲ] аффрикатазе;
• 'дж' — [d͡ʒ] гьаркьие.

Украин

Украин мацӀалъул диграфал руго хадусел:

• 'ьо', [ʲɔ] ва [ʲo] (ралагье ьо)
• 'дз' — [d͡z] ва [d͡zʲ] аффрикатазе (ралагье дз)
• 'дж' — [d͡ʒ] ва [d͡ʒʲ] аффрикатазе (ралагье дж).

Чачан

Чачан мацӀалда хӀалтӀизарула хадусел диграфал:

• Рагьарал: аь /æ/, яь /jæ/, оь /ø/, ёь /jø/, уь /y/, юь /jy/
• Эйективазе ⟨ӏ⟩-гун: кӏ /kʼ/, пӏ /pʼ/, тӏ /tʼ/, цӏ /tsʼ/, чӏ /tʃʼ/
• Цогидал рагьукъал: гӏ /ɣ/, кх /q/, къ /qʼ/, хь /ħ/, хӏ /h/
• Триграф рхӏ /r̥/

Ралагье гьединго

• Кириллица хӀалтӀизабулел мацӀал
• Диакритик
• Дифтонг
• Типографиял лигатураби