M
| M | |
|---|---|
| (Ралагье гъоркьегӀан) | |
 | |
| ХӀалтӀизаби | |
| Хъвавул система | Латин хъвай-хъвагӀи |
| Тайпа | Алипба/Логографика |
| ЛӀугьараб мацӀ | Латин мацӀ |
| Фонетикияб хӀалтӀизаби | [m] [ɱ] [n] [n̼] /ɛm/ |
| Юникод | U+004D, U+006D |
| Алфабетияб позиция | 13 Нумерияб кӀвар: 1000 |
| История | |
| ЦебетӀей | |
| Период | ~-700 соналдаса нахъе жакъа къоялъги |
| Хадусел | • ₥ • ™ • ℠ • ᴟ • ꬺ • ꟽ ɯ ɰ • ꟿ • ᛗ |
| Бацал | М Ӎ מ ם م ܡ מּ ﬦ  Ⰿ ࠌ 𐌼 |
| Вариацияби | (Ралагье гъоркьегӀан) |
| Цогидаб | |
| Цадахъ хӀалтӀизарулел | m(x) |
| Хурхараб рикӀкӀен | 1000 |
| Хъвалеб куц | КвегӀидаса квараниде |
M, m — аслияб латин алипбаялъул анцӀила лъабабилеб хӀарп, гӀемерисел мацӀазда абула "эм".
Релълъараб буго кириллияб хъвай-хъвагӀиялъул М хӀарпалда.
ЛӀугьараб буго грек "мю" (Μ) хӀарпалдаса.
Тарих
[хисизабизе | код хисизабизе]| Египтян гьиероглиф "n" | Финикияб Мем |
Этруск M | Грек Мю |
Латин M | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
|
|
|
|
M хӀарп лӀугьун буго финикияб мем ва бачӀун буго грек Мю (Μ, μ) хӀарпалдасан. Самияб мем лӀугьун батизе буго египтияб хъвай-хъвагӀиялда букӀараб "лъим" идеограммаялъул "Прото-Сайнаъаб" адоптациялдаса (Мазгарул гӀасру). Египтияб ишараялъул акрофонияб магӀна букӀана /n/, египтияб"лъим", nt абураб рагӀудаса; самияб хӀарп хӀисабалда адаптация буго /m/ хӀарпалъе; букӀун батизе бегьула акрофонияб магӀнаги, самияь "лъим", *mā(y)- абураб рагӀудаса бачӀараб..[1]
Хъвай-хъвагӀиялъул системаялда хӀалтӀизаби
[хисизабизе | код хисизабизе]Латиналъул орфографиялдаги, гӀемерисел гьанжесел мацӀаздаги, гьединго халкъаздагьоркьосеб фонетикияб алипбаялдаги ⟨m⟩ хӀарпалъ бихьизабула билабиалияб назалияб рагьукъаб гьаракь [m]. Оксфордалъул ингилис къамусалъ (тӀоцебесеб басма) абула ⟨m⟩ цо-цо рагьараблъунги бугилан, spasm ‘спазм’гӀадал рагӀабазулӀ -ism ‘-изм’ суффиксалъулӀ. Гьанжесеб терминологиялда, гьелъие сипат-сурат гьабун буго гьижадул рагьукъаб гӀадин (ХФА [m̩]).
ХӀалтӀизабиялъул цогидал къагӀидаби
[хисизабизе | код хисизабизе]- Румал цифрабазул системаялда — M хӀарпалъ бихьизабула 1000.
- ЦобутӀабазул префиксазда — M (мега), жиндир магӀнаги "миллион нухалъ" бугеб, ва m (милли), жибги азарил цо бутӀа.[2][3]
- Халкъаздагьоркосеб цобутӀабазул системаялда (СИ) m буго метр бихьизабулеб ишара.[2] Амма гьединго m буго миль бихьизабулеб аббревиацияги.[3]
- Химиялда — M хӀалтӀизабула молярияб масса бихьизабулеб ишаралъун.[2]
- Физикаялда — M буго масса; M-теория; ва гьединго трансформаторалъул M-цоцазесеб индуктивлъи.
- Экономикаялда — бащадаб багьа бихьизабизе.
- ГӀарцул суммаялда цадахъ m-алъул магӀна ккола цо миллион: мисалалъе, $5m буго 5 миллион доллар.[2][3]
- M гӀемер хӀалтӀизабула бихьинчилъи, бихбинчилъияб байбихьи бихьизабизе, хасго руччабазул байбихьи бихьизабулеб F хӀарпгун.[2][3]
- Типографиялда — em dash ккола жиндир гӀеблъи бетӀераб M хӀарпалда бащадаб пунктуационияб ишара.
Хурхарал ишараби
[хисизабизе | код хисизабизе]Латин алипбаялда M-алда хурхарал яги гьелъул ирсилал ишараби
[хисизабизе | код хисизабизе]- M диакритикалгун: Ḿ ḿ Ṁ ṁ Ṃ ṃ M̃ m̃ ᵯ[4]
- ХФА-ялъул хасал ишараби, жал M-алда хурхарал: ɱ ɰ
- Ɱ : БетӀераб M кӀичӀгун
- Уралалъул фонетикияб алипбаялъул хасал ишараби, жал M-алда хурхарал:[5]
- U+1D0D ᴍ latin letter small capital m
U+1D0D ᴍ latin letter small capital m
- U+1D1F ᴟ latin small letter sideways turned m
U+1D1F ᴟ latin small letter sideways turned m
- U+1D39 ᴹ modifier letter capital m
U+1D39 ᴹ modifier letter capital m
- U+1D50 ᵐ modifier letter small m
U+1D50 ᵐ modifier letter small m
- U+1D5A ᵚ modifier letter small turned m
U+1D5A ᵚ modifier letter small turned m
- M-алда хурхарал цо-цо ишараби хӀалтӀизарулаан уралалъулаб фонетикияб алипбаялда 1902 соналъ гьеб стандартинабизегӀан:[6]
- U+2098 ₘ latin subscript small letter m
U+2098 ₘ latin subscript small letter m
- U+A7FA ꟺ latin letter small capital turned m
U+A7FA ꟺ latin letter small capital turned m
- Teuthonista фонетикияб транскрипциялъул системаялъ хӀалтӀизабула U+AB3A ꬺ latin small letter m with crossed-tail
U+AB3A ꬺ latin small letter m with crossed-tail[7]
- Фонетикияб транскрипциялъе хӀалтӀизарулел цогидал вариантал:[8] ᶆ ᶬ ᶭ
- Ɯ ɯ : Бегараб M
- ꟽ : ГӀаксаб M хӀалтӀизабулаан некӀсиял румал текстазда mulier (чӀужугӀадан) рагӀиялъе[9]
- ꟿ : НекӀсияб M хӀалтӀизабулаан некӀсиял румал текстазда 'Manius' хасаб цӀаралъул аббревиациялъе (дагьабги тӀибитӀараб 'Marcus' абураб хасаб цӀаралъе хӀалтӀизабулаан гӀадатаб M )[9]
- ℳ : валютаялъул ишара, Маркаялъе хӀалтӀизабулеб.
Умумул ва цогидал алипбаязда хӀалтӀизарулел баццал
[хисизабизе | код хисизабизе]- 𐤌 : Самия мем хӀарм, жиндаса хадусел ишараби лӀугьараб
- Μ μ : Грек мю хӀарп, жиндаса M лӀугьараб
- Ⲙ ⲙ : Крпт мe хӀарп, грек мю хӀарпалдаса лӀугьараб
- М м : Кириллицаялъул эм хӀарп, гьединго мю хӀарпалдаса лӀугьараб
- 𐌌 : Басрияб итал M, грек мю хӀарпалдаса лӀугьараб, ва латин M хӀарпалъул умумабги кколеб
- Халип:Script/Runic : Рунаб Маннас хӀарп, басрияб итал M хӀарпалдаса лӀугьараб
- 𐌼 : Гот манна хӀарп, грек мю хӀарпалдаса лӀугьараб
- Μ μ : Грек мю хӀарп, жиндаса M лӀугьараб
Лигатураби ва абрревиатураби
[хисизабизе | код хисизабизе]Кодал
[хисизабизе | код хисизабизе]| Цебихьи | M | m | ||
|---|---|---|---|---|
| Юникод цӀар | LATIN CAPITAL LETTER M | LATIN SMALL LETTER M | ||
| Кодификация | дек | гьекс | дек | гьекс |
| Юникод | 77 | U+004D | 109 | U+006D |
| UTF-8 | 77 | 4D | 109 | 6D |
| Нумериял симболазул референс | M |
M |
m |
m |
| EBCDIC family | 212 | D4 | 148 | 94 |
| ASCII 1 | 77 | 4D | 109 | 6D |
- 1 Гьединго ASCII-лъул аслуялда бугеб кодинабиялъе, DOS, Windows, ISO-8859 ва Macintosh кодлъизабиялъул хъизабиги гъорӀе рачун.
Цогидаб къагӀида
[хисизабизе | код хисизабизе]| Mm Mm Mm Mm | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Авар мацӀалъ цӀар: эм. НАТО-ялъул код: Mike (/mɑik/, [майк]). Морзел код: −− | |||||||||
Брайлил шрифт |
 Семафорияб алипба |
 Халкъаздагьоркьосел ралъдалал сигналиял байрахъал |
 Амслен | ||||||
Баянкьелал
[хисизабизе | код хисизабизе]- ^ See F. Simons, "Proto-Sinaitic — Progenitor of the Alphabet" Rosetta 9 (2011): Figure Two: "Representative selection of proto-Sinaitic characters with comparison to Egyptian hieroglyphs", (p. 38) Figure Three: "Chart of all early proto-Canaanite letters with comparison to proto-Sinaitic signs" (p. 39), Figure Four: "Representative selection of later proto-Canaanite letters with comparison to early proto-Canaanite and proto-Sinaitic signs" (p. 40). See also: Goldwasser (2010), following Albright (1966), "Schematic Table of Proto-Sinaitic Characters" (fig. 1 Архивация 2016-07-03 Wayback Machine).
- ^ a b c d e "What does M stand for?". The Free Dictionary. Щвей 9 February 2021.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=(help) - ^ a b c d "M definition and meaning". Collins English Dictionary. Щвей 9 February 2021.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=(help) - ^ Constable, Peter (2003-09-30). "L2/03-174R2: Proposal to Encode Phonetic Symbols with Middle Tilde in the UCS" (PDF).
- ^ Everson, Michael; цгл. (2002-03-20). "L2/02-141: Uralic Phonetic Alphabet characters for the UCS" (PDF).
- ^ Ruppel, Klaas; Aalto, Tero; Everson, Michael (2009-01-27). "L2/09-028: Proposal to encode additional characters for the Uralic Phonetic Alphabet" (PDF).
- ^ Everson, Michael; Dicklberger, Alois; Pentzlin, Karl; Wandl-Vogt, Eveline (2011-06-02). "L2/11-202: Revised proposal to encode "Teuthonista" phonetic characters in the UCS" (PDF).
- ^ Constable, Peter (2004-04-19). "L2/04-132 Proposal to add additional phonetic characters to the UCS" (PDF).
- ^ a b Perry, David J. (2006-08-01). "L2/06-269: Proposal to Add Additional Ancient Roman Characters to UCS" (PDF).
