Дуче

Википедия — эркенаб энциклопедия сайталдасан материал
Фашизм Дуче
Duce del Fascismo
ХитӀаб Жиндир бетІерчІахъаяв
Резиденция Palazzo Chigi
(1925–1929)
Palazzo Venezia
(1929–1943)
Villa Torlonia
(1925–1943)
Хъулухъалде тӀами Фашизмалъул кІудияб мажлис
Цебесеб хъулухъ Бенито Муссолини (Премьер-министр хІисабалда)
Хъулухъ гӀуцӀи 23 март, 1919
 • Хъулухъалда тӀоцевесев Бенито Муссолини
 • Хъулухъалда ахирисев Бенито Муссолини
Хъулухъ хвезаби 25 апрель, 1945
Муссолинил тІубараб титул букІана «Жиндир тІадегІанлъи Бенито Муссолини, Правительствоялъул Прецедател, Фашизмалъул Дуче ва Империялъе кьучІ лъурав» (итал. Sua Eccellenza Benito Mussolini, Capo del Governo, Duce del Fascismo e Fondatore dell'Impero)

Ду́че (итал. Duce, ˈduːtʃe), латин мацІалъул лат. dux («цевехъан») рагІудасан бачІараб — Миллияб фашистияб партиялъул бетІер Бенито Муссолинил букІараб титул. Титул гІуцІана 1925 соналъ; Муссолиние гьеб щвана, жиндаго хадуб Италиялъул хІакимзабазул шураялъул бетІерасул хъулухъги букІаго. Гьелдалъун гьесие рес щвана Италиялъул пачалихъалъул хІакъикъияв бетІерлъун вукІине, Виктор Эммануил III ханлъун вукІаниги. Хадуб титулалде тІаде жубана «Империялъе кьучІ лъурав» абун, жибги КІиабилеб Италиялъулги Эфиопиялъулги рагъулъ Италияги бергьинеги гьабун, гьелъул колониалияб пачалихъ Муссолиница бахъинабиялъе гІоло. Дуче титул хвезабуна 1943 соналъ, ханасул амруялдалъун Муссолини гьелдаса махІрум гьавун хадуб. Гьелъул бакІалда премьер-министрасул титул букІадахъин гьабуна, ва гьебги щвана Пьетро Бадольохъе

«Дуче» титул лъугьана кьучІаблъун фашистиял ва радикалиял миллиял партиязул церехъазул титулабазе (гьездаго гьоркьоб Фюрер титулги). 1943 соналъ, жиндирго пачалихъ къараблъун рикІкІинчІев Муссолиница, лъугьана «Италиялъул социалияб жумгьурияталъул Дуче»лъун[1].

БачІараб бакІ ва тарих[хисизабизе | код хисизабизе]

«Дуче» титул хІалтІизабулаан жиндирго гІадатлъун билъараб магІнаялда (ай цевехъан хІисабалда) 1860-л саназда Италия цолъизабулеб заманалда: Джузеппе Гарибальдил рахъккураз гьедин абулаан гьесда, амма гьес жинцаго жиндаго гьедин абулароан[2]. 1915 соналъ «ТІадегІанав цевехъан» (итал. Duce Supremo) абураб цІар жиндего абизе лъкгьана Виктор Эммануил III, Италиялъул рагъуд гІуцІарал къуватазул бетІерав цевехъан хІисабалда. ТІоцебесеб дунялалъул рагъ лъугІун хадуб гьеб ккуна|Габриеле Д’Аннунциоца, Фиуме Жумгьурияталъул бетІер хІисабалда. Амма гьеб титулалъе бищунго цІар рагІи щвана Бенито Муссолинихъ, Джерардо Доротил гьебго цІар бугеб сураталдаса хадуб гьеб титул лъугьана Муссолинил цІар хисулеб гІаламатлъун.

Гьанже заманалда Италиялъул сиясатчагІаз ва жигарчагІаз «Дуче» рагІул бакІалда хІалтІизабула «цевехъан» хІисабалда цогидал гьебго магІнаялъул рагІаби.

Тартиб[хисизабизе | код хисизабизе]

Муссолинида ракІалда букІана КІудияб фашистияб шураялъ гьесул ирсилавлъун вищщилин лъабго гьес рихьизарурал чагІазда гьоркьоса, ва вищарасул цІар ханасухъе тІасдикъ гьабизе битІилилан. 1940 соналдаса Муссолиница жиндирго бакІалде хІадурулев вукІун ватизе рес буго жиндирго дурц Галеаццо Чиано[3]


СияхI[хисизабизе | код хисизабизе]

Дуче[хисизабизе | код хисизабизе]

Сурат ЦІар
(Гьавуна-Хвана)
ВукІараб заман Сиясатаб партия
Хъулухъалде лъугьана Хъулухъ тана Хъулухъалда бараб заман
Дуче Миллияб фашистияб партия
Бенито Муссолини


(1883 – 1945)

24 декабрь, 1925 25 июль, 1943 17 сонги 213 къоги
Италиялъул социалияб жумгьурияталъул Дуче
23 сентябрь, 1943 25 апрель, 1945 1 сонги 214 къоги

Гьединго балагье[хисизабизе | код хисизабизе]

Баянал[хисизабизе | код хисизабизе]

  1. Quartermaine, L. (2000). Mussolini’s Last Republic: Propaganda and Politics in the Italian Social Republic. p. 21
  2. Lucy Riall, «Garibaldi, Invention of a Hero», London, 2007, Ch. 9
  3. Gunther, John (1940). Inside Europe. New York: Harper & Brothers. гьгь. 255, 257–258.