Перейти к содержанию

Данте Алигйери

Википедия — эркенаб энциклопедия сайталдасан материал
Данте Алигйери
Миллат Италияв
Эмен Алигйеро ди Беллинчоне
Эбел Белла
Лъади Джемма Донати
Лъимал васал: Пьетро ва Якопо
яс: Антония
Адабияб гьунар
Пишаялъул тайпа
    • ШагІир
    • прозачи
    • мацІалъул теоретик
    • сиясаталъул теоретик
    • пачалихъияв хъулухъчи
Гьунаралъул санал 1292–1321
Адабияб мазгьаб Dolce Stil Novo
Машгьурал асарал Илагьияб комедия
Логотип Викитеки Асарал Викитекаялда
 Медиафайлал Викигъамасалда
Викицитатаялъул логотип Цитатаби Викицитатаялда

Данте Алигйери ( итал. Dante Alighieri, ХФА: ˈdante aliˈɡjɛːri), батизе бегьула, хъанч балелъул Дуранте ди Алигйеро делйи Алигйери итал. Durante di Alighiero degli Alighieri[note 1] ва гІемериселъ цо Данте абун рехсолев;[2] гІ-ш. 1265 – 1321, Равенна, Папал пачалихъ) вукӀана итал поэт, хъвадарухъан, философиячи[3], эргъохъан, литературияб итал мацІалъе кьучІ лъуразул цояв. Гьесул Илагьияб комедия, оригиналалда жибго Коммедия (Comedìa, гьанжесеб итал: Commedia) ва хадуб илагьияб абун Джованни Боккаччоца эпитет кьураб[4], рикІкІуна Гьоркьохъел гІасрабазул бищун кІвар бугел поэмабазул цояблъун ва итал мацІалда бугеб бищун кІудияб литературияб хӀалтӀилъун.[5][6]

Данте машгьур вуго гІемерисел шигІраби латин мацІалда хъван, гьел цохІо лъай бугел гІадамазе гурони цІализе щолареб заманалда жинца адабияталда гІадатаб халкъияб мацІ хІалтІизабизе байбихьиялъ. Гьесул De vulgari eloquentia (Халкъияб мацІалъулъ пасихІлъиялъул хІакъалъулӀ) букІана тІоцебесеб гІелмияб хІалтІи, халкъияб мацІ цІуну хъвараб. Эс жиндирго La Vita Nuova (ЦІияб гІумру, 1295) ва Илагьияб комедия гІадал асаразулӀ тоскан диалект хІалтІизабиялъ квекана жакъасеб къоялде стандартаб итал мацІ гІуцІизе. Эсул хІалтІуца гьабуна прецедент, жинда хадур Петрарка ва Боккаччо гІадал цӀар рагӀарал итал хъвадарухъаби рилІунел рукІараб.

Дантеца цІакъ кІудияб рол хІана итал литература цебетІеялъе. Эс жужахІалъул, пургаториялъул ва алжаналъул гьабураб сипат лӀугьана инспирациялъул иццлъун БакътІерхьул махщалил ва литературалъул дагьабги гІатІидаб горсверуе.[7][8]. Гьеб гуребги, Данте рикӀкӀуна тІоцевесев чилъун, жинца хурхараб лъамухъил рифмияб (terza rima) схема хІалтІизабурав. Эсда абула итал мацІалъул "эмен"–илан[9], ва Италиялда гьесде гІемериселъ абула il Sommo Poeta ("тІадегІанав шагІир") абунги. Данте, Петрарка ва Боккаччо итал литературалъул tre corone ("лъабго таж") абун кІодо гьарула.

Цебесеб гІумру

[хисизабизе | код хисизабизе]

Лъайщвей ва поэзия

[хисизабизе | код хисизабизе]

Флоренция ва сиясат

[хисизабизе | код хисизабизе]

Флоренциялдаса къватІиве витІи

[хисизабизе | код хисизабизе]

"Илагьияб комедия"

[хисизабизе | код хисизабизе]

Маданияталде асар

[хисизабизе | код хисизабизе]

ХІалтІабазул сияхІ

[хисизабизе | код хисизабизе]

Дантел бищун кІвар бугел хІалтІаби руго хадусел[10][11]

  • Il Fiore ва Detto d'Amore (1283–7)
  • La Vita Nuova ("ЦІияб гІумру", 1294)
  • De vulgari eloquentia ("Халкъияб мацІалъулъ пасихІлъиялъул хІакъалъулъ", 1302–5; латин мацІалда эссе)
  • Convivio ("Банкет", 1307)
  • De Monarchia (1313; Дунялияб ва динияб хІакимлъиялъул хІакъалъулъ трактат, латиналда)
  • Divine Comedy (1320)
  • Эклогал (1320)
  • Quaestio de aqua et terra ("Лъел ва ракьалъулъ хІакъалъулъ суал", 1320; гьоркьохъел гІасрабазулаб космологиялда проблемабазул бахІс, латиналда)
  • Le Rime (гьанжесел критиказ бакІарараб)

Ралагье гьединго

[хисизабизе | код хисизабизе]
  1. ^ The name 'Dante' is understood to be a hypocorism of the name 'Durante', though no document known to survive from Dante's lifetime refers to him as such (including his own writings). A document prepared for Dante's son Jacopo refers to "Durante, often called Dante". He may have been named for his maternal grandfather Durante degli Abati.[1]
  1. ^ Gorni, Guglielmo (2009). "Nascita e anagrafe di Dante". Dante: storia di un visionario. Rome: Gius. Laterza & Figli. ISBN 9788858101742.
  2. ^ Халип:Cite Merriam-Webster
  3. ^ Wetherbee, Winthrop; Aleksander, Jason (30 април 2018). Zalta, Edward N. (ред.). The Stanford Encyclopedia of Philosophy. Metaphysics Research Lab, Stanford University – via Stanford Encyclopedia of Philosophy.
  4. ^ Hutton, Edward (1910).Giovanni Boccaccio, a Biographical Study. p. 273.
  5. ^ Bloom, Harold (1994). The Western Canon. Riverhead Books. ISBN 9781573225144.
  6. ^ Shaw, Prue (2014). Reading Dante: From Here to Eternity. New York: Liveright Publishing Corporation. гьгь. Introduction. ISBN 978-0-87140-742-9.
  7. ^ Haller, Elizabeth K. (2012). "Dante Alighieri". Ин Matheson, Lister M. (ред.). Icons of the Middle Ages: Rulers, Writers, Rebels, and Saints. Том 1. Santa Barbara, CA: Greenwood. гь. 244. ISBN 978-0-313-34080-2.
  8. ^ Murray, Charles A. (2003). Human accomplishment: the pursuit of excellence in the arts and sciences, 800 B.C. to 1950 (1st ред.). New York: HarperCollins. ISBN 978-0-06-019247-1. OCLC 52047270.
  9. ^ Barański, Zygmunt G.; Gilson, Simon, редл. (2018). The Cambridge Companion to Dante's 'Commedia'. Cambridge University Press. гь. 108. ISBN 9781108421294.
  10. ^ Wilkins, E. (1920). An Introductory Dante Bibliography. Modern Philology, 17(11), 623-632.
  11. ^ Bibliothèque nationale de France {BnF Data}. "Dante Alighieri (1265-1321)".
  • Allitt, John Stewart (2011). Dante, il Pellegrino (мацӀ: итальянский) (Edizioni Villadiseriane ред.). Villa di Serio (BG).
  • Teodolinda Barolini (ed.). Dante's Lyric Poetry: Poems of Youth and of the 'Vita Nuova'. University of Toronto Press, 2014.
  • Gardner, Edmund Garratt (1921). Dante. London: Oxford University Press. OCLC 690699123. Щвей 7 March 2016. {{cite book}}: Check date values in: |access-date= (help)
  • Hede, Jesper (2007). Reading Dante: The Pursuit of Meaning. Lanham: Lexington Books. ISBN 978-0-7391-2196-2.
  • Miles, Thomas (2008). "Dante: Tours of Hell: Mapping the Landscape of Sin and Despair". Ин Stewart, Jon (ред.). Kierkegaard and the Patristic and Medieval Traditions. Ashgate. гьгь. 223–236. ISBN 978-0-7546-6391-1.
  • Raffa, Guy P. (2009). The Complete Danteworlds: A Reader's Guide to the Divine Comedy. Chicago: University of Chicago Press. ISBN 978-0-226-70270-4.
  • Raffa, Guy P. (2020). Dante's Bones: How a Poet Invented Italy. Cambridge, Massachusetts: Belknap Press. ISBN 978-0-674-98083-9.
  • Scartazzini, Giovanni Andrea (1874–1890). La Divina Commedia riveduta e commentata (4 volumes). OCLC 558999245.
  • Scartazzini, Giovanni Andrea (1896–1898). Enciclopedia dantesca: dizionario critico e ragionato di quanto concerne la vita e le opere di Dante Alighieri (2 volumes). OCLC 12202483.
  • Scott, John A. (1996). Dante's Political Purgatory. Philadelphia: University of Pennsylvania Press. ISBN 978-0-585-12724-8.
  • Seung, T.K. (1962). The Fragile Leaves of the Sibyl: Dante's Master Plan. Westminster, MD: Newman Press. OCLC 1426455.
  • Toynbee, Paget (1898). A Dictionary of the Proper Names and Notable Matters in the Works of Dante. London: The Clarendon Press. OCLC 343895. Щвей 7 март 2016.
  • Whiting, Mary Bradford (1922). Dante the Man and the Poet. Cambridge: W. Heffer & Sons. OCLC 224789.
  • Guénon, René (1925). The Esoterism of Dante, trans. by C.B. Berhill, in the Perennial Wisdom Series. Ghent, NY: Sophia Perennis et Universalis, 1996. viii, 72 p. N.B.: Originally published in French, entitled L'Esoterisme de Danté, in 1925. ISBN 0-900588-02-0

КъватІисел регІелал

[хисизабизе | код хисизабизе]

Халип:Sister project links

Халип:Данте Халип:Divine Comedy navbox Халип:Social and political philosophy Халип:History of Catholic theology Халип:Seven Deadly Sins