Данте Алигйери

Данте Алигйери
Данте Алигйери
	Хун хадусеб портрел темпераялда; Сандро Боттичеллил хІалтІи, 1495
Миллат	Италияв
Эмен	Алигйеро ди Беллинчоне
Эбел	Белла
Лъади	Джемма Донати
Лъимал	васал: Пьетро ва Якопо ; яс: Антония
Адабияб гьунар
Пишаялъул тайпа	ШагІир; прозачи; мацІалъул теоретик; сиясаталъул теоретик; пачалихъияв хъулухъчи; ;
Гьунаралъул санал	1292–1321
Адабияб мазгьаб	Dolce Stil Novo
Машгьурал асарал	Илагьияб комедия
	Асарал Викитекаялда
	Медиафайлал Викигъамасалда
	Цитатаби Викицитатаялда

Данте Алигйери ( итал. Dante Alighieri, ХФА: ˈdante aliˈɡjɛːri), батизе бегьула, хъанч балелъул Дуранте ди Алигйеро дельи Алигйери итал. Durante di Alighiero degli Alighieri^{[note 1]} ва гІемерисве цо Данте абун рехсолев;^[2] гІ.-ш. 1265 – 1321, Равенна, Папал пачалихъ)— итал шагІир, хъвадарухъан, философиячи^[3], пикручи, адабияб итал мацІалъе кьучІ лъуразул цояв. Гьесул Илагьияб комедия, оригиналлалда жибго Коммедия (Comedìa, гьанжесеб итал: Commedia) ва хадуб илагьияб абун Джованни Боккаччоца эпитет кьураб^[4], рикІкІуна Гьоркьохъел гІасрабазул бищун кІвар бугел поэмабазул цояблъун ва итал мацІалда бугеб бищун кІудияб адабияб асарлъун^[5]^[6].

Данте машгьур вуго гІемерисел шигІраби латин мацІалда хъван, гьел цохІо лъай бугел гІадамазе гурони цІализе щолареб заманалда жинца адабияталда гІадатаб халкъияб мацІ хІалтІизабизе байбихьиялъ. Гьесул De vulgari eloquentia (Халкъияб мацІалъулъ пасихІлъиялъул хІакъалъулъ) букІана тІоцебесеб гІелмия хІалтІи халкъияб мацІ цІуну хъвараб. Гьес жидирго La Vita Nuova (ЦІияб гІумру, 1295) ва Илагьияб комедия гІадал асаразулъ тосканаялъулаб сверел хІалтІизабиялъ кумек гьабуна жакъасеб къоялде стандартияб итал мацІ гІуцІизе. Гьесул хІалтІиялъ гьабуна прецедент, жинда хадур Петрарка ва Боккаччо гІадал машгьурал итал хъвадарухъаби рилІунел рукІараб.

Дантеца цІакъ кІудияб роль хІана итал адабият цебетІеялъе. Гьес жужахІалъул, пургаториялъул ва алжаналъул гьабураб сипат лъугьана гъираялъул иццлъун БакътІерхьул гьунарлъиялъул ва адабияталъул дагьабги гІатІидаб горсвериялъе^[7]^[8]. Гьеб гуребги, рикІкІуна Данте тІоцевесев хурхараб лъабмухъил рифмаялъул (terza rima) схвема хІалтІизабурав чилъун. Гьесда абула итал мацІалъул "эмен"–илан^[9], ва Италиялда гьесде гІемерисеб абула il Sommo Poeta ("тІадегІанав шагІир") абунги. Данте, Петрарка ва Боккаччо итал адабияталъул tre corone ("лъабго таж") абун кІодо гьарула.

Цебесеб гІумру[хисизабизе | код хисизабизе]

Лъайщвей ва поэзия[хисизабизе | код хисизабизе]

Флоренция ва сиясат[хисизабизе | код хисизабизе]

Флоренциялдаса къватІиве витІи[хисизабизе | код хисизабизе]

Хвел ва вукъи[хисизабизе | код хисизабизе]

Ирс[хисизабизе | код хисизабизе]

Гьунар[хисизабизе | код хисизабизе]

"ЦІияб гІумру"[хисизабизе | код хисизабизе]

"Илагьияб комедия"[хисизабизе | код хисизабизе]

Анализ[хисизабизе | код хисизабизе]

Маданияталде асар[хисизабизе | код хисизабизе]

Библиография[хисизабизе | код хисизабизе]

ХІалтІабазул сияхІ[хисизабизе | код хисизабизе]

Дантел бищун кІвар бугел хІалтІаби руго хадусел^[10]^[11]

Il Fiore ва Detto d'Amore (1283–7)
La Vita Nuova ("ЦІияб гІумру", 1294)
De vulgari eloquentia ("Халкъияб мацІалъулъ пасихІлъиялъул хІакъалъулъ", 1302–5; латин мацІалда эссе)
Convivio ("Банкет", 1307)
De Monarchia (1313; Дунялияб ва динияб хІакимлъиялъул хІакъалъулъ трактат, латиналда)
Divine Comedy (1320)
Эклогал (1320)
Quaestio de aqua et terra ("Лъел ва ракьалъулъ хІакъалъулъ суал", 1320; гьоркьохъел гІасрабазулаб космологиялда проблемабазул бахІс, латиналда)
Le Rime (гьанжесел критиказ бакІарараб)

Илагьияб комедиялъул пургаториялъул иллюстрация, Густав Дорел хІалтІи
Илагьияб комедиялъул алжаналъул иллюстрация, Густав Дорел хІалтІи
Илагьияб комедиялъул алжаналъул иллюстрация, Густав Дорел хІалтІи

Гьунарлъиялда[хисизабизе | код хисизабизе]

Ралагье гьединго[хисизабизе | код хисизабизе]

Баянал[хисизабизе | код хисизабизе]

↑ The name 'Dante' is understood to be a hypocorism of the name 'Durante', though no document known to survive from Dante's lifetime refers to him as such (including his own writings). A document prepared for Dante's son Jacopo refers to "Durante, often called Dante". He may have been named for his maternal grandfather Durante degli Abati.^[1]

Цитатаби[хисизабизе | код хисизабизе]

↑ Gorni, Guglielmo (2009). "Nascita e anagrafe di Dante". Dante: storia di un visionario. Rome: Gius. Laterza & Figli. ISBN 9788858101742.
↑ Халип:Cite Merriam-Webster
↑ Wetherbee, Winthrop; Aleksander, Jason (30 April 2018). Zalta, Edward N. (бч.). The Stanford Encyclopedia of Philosophy. Metaphysics Research Lab, Stanford University – via Stanford Encyclopedia of Philosophy. Check date values in: |date= (кумек)
↑ Hutton, Edward (1910).Giovanni Boccaccio, a Biographical Study. p. 273.
↑ Bloom, Harold (1994). The Western Canon. Riverhead Books. ISBN 9781573225144.
↑ Shaw, Prue (2014). Reading Dante: From Here to Eternity. New York: Liveright Publishing Corporation. гьгь. Introduction. ISBN 978-0-87140-742-9.
↑ Haller, Elizabeth K. (2012). "Dante Alighieri". бакӀ: Matheson, Lister M. (бч.). Icons of the Middle Ages: Rulers, Writers, Rebels, and Saints. 1. Santa Barbara, CA: Greenwood. гь. 244. ISBN 978-0-313-34080-2.
↑ Murray, Charles A. (2003). Human accomplishment: the pursuit of excellence in the arts and sciences, 800 B.C. to 1950 (1st б.). New York: HarperCollins. ISBN 978-0-06-019247-1. OCLC 52047270.
↑ Barański, Zygmunt G.; Gilson, Simon, бч-и. (2018). The Cambridge Companion to Dante's 'Commedia'. Cambridge University Press. гь. 108. ISBN 9781108421294.
↑ Wilkins, E. (1920). An Introductory Dante Bibliography. Modern Philology, 17(11), 623-632.
↑ Bibliothèque nationale de France {BnF Data}. "Dante Alighieri (1265-1321)".

ХІужжаби[хисизабизе | код хисизабизе]

Allitt, John Stewart (2011). Dante, il Pellegrino (итальянский) (Edizioni Villadiseriane б.). Villa di Serio (BG).
Teodolinda Barolini (ed.). Dante's Lyric Poetry: Poems of Youth and of the 'Vita Nuova'. University of Toronto Press, 2014.
Gardner, Edmund Garratt (1921). Dante. London: Oxford University Press. OCLC 690699123. Боси: 7 March 2016. Check date values in: |access-date= (кумек)
Hede, Jesper (2007). Reading Dante: The Pursuit of Meaning. Lanham: Lexington Books. ISBN 978-0-7391-2196-2.
Miles, Thomas (2008). "Dante: Tours of Hell: Mapping the Landscape of Sin and Despair". бакӀ: Stewart, Jon (бч.). Kierkegaard and the Patristic and Medieval Traditions. Ashgate. гьгь. 223–236. ISBN 978-0-7546-6391-1.
Raffa, Guy P. (2009). The Complete Danteworlds: A Reader's Guide to the Divine Comedy. Chicago: University of Chicago Press. ISBN 978-0-226-70270-4.
Raffa, Guy P. (2020). Dante's Bones: How a Poet Invented Italy. Cambridge, Massachusetts: Belknap Press. ISBN 978-0-674-98083-9.
Scartazzini, Giovanni Andrea (1874–1890). La Divina Commedia riveduta e commentata (4 volumes). OCLC 558999245.
Scartazzini, Giovanni Andrea (1896–1898). Enciclopedia dantesca: dizionario critico e ragionato di quanto concerne la vita e le opere di Dante Alighieri (2 volumes). OCLC 12202483.
Scott, John A. (1996). Dante's Political Purgatory. Philadelphia: University of Pennsylvania Press. ISBN 978-0-585-12724-8.
Seung, T.K. (1962). The Fragile Leaves of the Sibyl: Dante's Master Plan. Westminster, MD: Newman Press. OCLC 1426455.
Toynbee, Paget (1898). A Dictionary of the Proper Names and Notable Matters in the Works of Dante. London: The Clarendon Press. OCLC 343895. Боси: 7 March 2016. Check date values in: |access-date= (кумек)
Whiting, Mary Bradford (1922). Dante the Man and the Poet. Cambridge: W. Heffer & Sons. OCLC 224789.
Guénon, René (1925). The Esoterism of Dante, trans. by C.B. Berhill, in the Perennial Wisdom Series. Ghent, NY: Sophia Perennis et Universalis, 1996. viii, 72 p. N.B.: Originally published in French, entitled L'Esoterisme de Danté, in 1925. ISBN 0-900588-02-0

КъватІисел регІелал[хисизабизе | код хисизабизе]

Халип:Sister project links

Данте Алигйери: хӀалтӀаби eBook формаялда — Standard Ebooks
Асаразул автор: Данте Алигйери Project Gutenberg-алда
ХӀалтӀаби: Данте Алигйери Интернет Архивалда
Халип:Librivox author
Данте Алигйери at Curlie
Works by Dante Alighieri at One More Library (Works in English, Italian, Latin, Arabic, German, French and Spanish)
Халип:Cite SEP
The Dante Museum in Florence: his life, his books and a history & literature blog about Dante
The World of Dante multimedia, texts, maps, gallery, searchable database, music, teacher resources, timeline
The Princeton Dante Project texts and multimedia
The Dartmouth Dante Project searchable database of commentary
Dante Online manuscripts of works, images and text transcripts by Società Dantesca Italiana
Digital Dante – Divine Comedy with commentary, other works, scholars on Dante
Open Yale Course on Dante by Yale University
DanteSources project about Dante's primary sources developed by ISTI-CNR and the University of Pisa
Works Italian and Latin texts, concordances and frequency lists by IntraText
Dante Today citings and sightings of Dante in contemporary culture
Bibliotheca Dantesca journal dedicated to all tendencies in Dante studies
Edmund Garratt Gardner (1908). "Dante Alighieri". In Catholic Encyclopedia. 4. New York: Robert Appleton Company.
Arthur John Butler (1911). "Dante". In Chisholm, Hugh (ed.). Encyclopædia Britannica. 7. (11th ed.). Cambridge University Press. pp. 810–817.

Халип:Данте Халип:Divine Comedy navbox Халип:Social and political philosophy Халип:History of Catholic theology Халип:Seven Deadly Sins

[2] The name 'Dante' is understood to be a hypocorism of the name 'Durante', though no document known to survive from Dante's lifetime refers to him as such (including his own writings). A document prepared for Dante's son Jacopo refers to "Durante, often called Dante". He may have been named for his maternal grandfather Durante degli Abati.^[1]

[1] Gorni, Guglielmo (2009). "Nascita e anagrafe di Dante". Dante: storia di un visionario. Rome: Gius. Laterza & Figli. ISBN 9788858101742.

[3] Халип:Cite Merriam-Webster

[4] Wetherbee, Winthrop; Aleksander, Jason (30 April 2018). Zalta, Edward N. (бч.). The Stanford Encyclopedia of Philosophy. Metaphysics Research Lab, Stanford University – via Stanford Encyclopedia of Philosophy. Check date values in: |date= (кумек)

[5] Hutton, Edward (1910).Giovanni Boccaccio, a Biographical Study. p. 273.

[6] Bloom, Harold (1994). The Western Canon. Riverhead Books. ISBN 9781573225144.

[7] Shaw, Prue (2014). Reading Dante: From Here to Eternity. New York: Liveright Publishing Corporation. гьгь. Introduction. ISBN 978-0-87140-742-9.

[8] Haller, Elizabeth K. (2012). "Dante Alighieri". бакӀ: Matheson, Lister M. (бч.). Icons of the Middle Ages: Rulers, Writers, Rebels, and Saints. 1. Santa Barbara, CA: Greenwood. гь. 244. ISBN 978-0-313-34080-2.

[9] Murray, Charles A. (2003). Human accomplishment: the pursuit of excellence in the arts and sciences, 800 B.C. to 1950 (1st б.). New York: HarperCollins. ISBN 978-0-06-019247-1. OCLC 52047270.

[10] Barański, Zygmunt G.; Gilson, Simon, бч-и. (2018). The Cambridge Companion to Dante's 'Commedia'. Cambridge University Press. гь. 108. ISBN 9781108421294.

[11] Wilkins, E. (1920). An Introductory Dante Bibliography. Modern Philology, 17(11), 623-632.

[12] Bibliothèque nationale de France {BnF Data}. "Dante Alighieri (1265-1321)".

[note 1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[1]