Перейти к содержанию

Вабаъ

Википедия — эркенаб энциклопедия сайталдасан материал
Вабагъ ☣
Цогидал цӀаралПестис
Yersinia pestis 200× кІодо гьабураб ва флюоресцентияб гІужгун.
СпециаллъиИнфекционияб унти
СимптомалСири, загІиплъи, бетІер унти[1]
ГӀадатаб байбихьи1–7 къо инфекхиналдаса хадуб[2]
ТайпабиБубонияб вабаъ, септицемияб вабаъ, гьуърузул вабагъ[1]
ГӀиллабиYersinia pestis[2]
Диагностикияб методЛимфатикиял гІарцІцІазда жаниб, бидулІ, ахтуялъулІ бактерий балагьи[2]
ПревенцияВабаъалъул вакцина[2]
АгъазАнтибиотикал ва supportive care[2]
МедикацияГентамицин ва флюороквинолон[3]
Прогноз~10% хвеялъул риск (сахълъизабулеб бугони)[4]
ХӀаллъи~600 хвел лъагІалида жаниб[2]

Вабаъ — загьаб инфекционияб унти, жиб карантиниял инфекциязде гъорлӀе кколеб, кутакалда захӀматаб гӀаммаб хӀалалда унеб, леталлъиги борхатаб бахиналъул даражаги цӀикӀкӀараб. Гьеб Yersinia pestis бактериялъ баккизабула.[2] Симптомазде гъорлІ уна сири, загІиплъи ва бетІер унти.[1] ГІемерисеб гьаб байбихьула инфекхиналдса цо–анкьго къойидаса.[2] Вабаъалъул буго лъабго батІияб тайпа, гьезул щибалъ зарал гьабула къаркъалаялъул батІи-батІиял бутІабазе ва загьирлъизарула гьезда рекъарал симптомал. Пневмоникияб вабаъалъ зарал гьабула гьуърузе, лІугьинабула хІухьел цІай захІмалъи, хъегІи ва куаранда унти; бубонияб вабаъалъ заралгъинарула лимфатикиял гарцІцІал, гьел гьорозарун; септицемикияб вабаъалъ заралгъинабула би ва рачине бегьула ххамал чІегІерлъиялде ва хвеялде.[2][1]

Бубонияб ва септицемикияб вабаъ гІемерисеб тІибитІула чІутІуз хІанчІигун яги инфекхарал хІайваназулгун контакт бугони.[1] Пневмоникияб вабаъ гІемерисеб кьола гІадамазда гьоркьоб гьаваялдасан инфекхарал къатІрабигун.[1] Диагноз лъола лимфатикиял гарцІцІазда, бидулІ яги ахтуялъулІ бактерия балагьиялдалъун.[2]

Жидее цІикІкІараб риск бугел гІадамал вакцинхинаризе бегьула.[2] Пневноминикияб вабаъалъ унтарал сахлъизаризе бегьула профилактикиял дарабаздалъун.[2] Инфекхинаби бугони сахлъизариялъе хІалтІизарула антибиотикал ва кумекалъулаб терапия.[2] ГІемериселъ антибиотиказде гъорлІе уна гентамициналъулги фторхинолоналъулги комбинация.[3] Дару-саба гьабигун хвеялъул риск буго гІага-шагарго 10%, гьеб гьечІони — гІага-шагарго 70%.[4]

ТІолго дунялалда щибаб лъагІалида жаниб регистратула вабаъ унтиялъул 600 вакъигІат.[2] Тарихалда жаниб лъала чанго кІудияб эпидемия багъари, гьезда гьоркьоб бищун машгьураб букІана XIV гІасруялда ЧІегІераб хвел, жиндир хІасилалда 50 миллионалдаса цІикІкІун чи хвараб.[2]

РагӀул этимология

[хисизабизе | код хисизабизе]

Этимологияб рахъалъ, вабаъ абураб рагӀи буго бачӀараб гӀараб мацӀалъул وَبَاء рагӀудаса. ГӀараб мацӀалда гьеб унтиялъе хӀалтӀизабула вабаъ рагӀул синоним — тӀагӀун (гӀараб: طَاعُون); гӀарабалда жибго вабаъ рагӀул магӀна буго унти гуребги, эпидемия абунги.

ГІаламатал ва симптомал

[хисизабизе | код хисизабизе]

Бубонияб вабаъ

[хисизабизе | код хисизабизе]

Септицемияб вабаъ

[хисизабизе | код хисизабизе]

Пневмонияб вабаъ

[хисизабизе | код хисизабизе]

Хехаб диагностика

[хисизабизе | код хисизабизе]

Биолгияб ярагъ

[хисизабизе | код хисизабизе]

Ралагье гьединго

[хисизабизе | код хисизабизе]
  1. ^ a b c d e f "Symptoms Plague". CDC (in американский английский). September 2015. Щвей 8 November 2017. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= ва|date= (help)
  2. ^ a b c d e f g h i j k l m n o "Plague". World Health Organization. October 2017. Щвей 8 November 2017. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= ва|date= (help)
  3. ^ a b "Resources for Clinicians Plague". CDC (in американский английский). October 2015. Щвей 8 November 2017. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= ва|date= (help)
  4. ^ a b "FAQ Plague". CDC (in американский английский). September 2015. Щвей 8 November 2017. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= ва|date= (help)

ТІадеги цІалиялъе

[хисизабизе | код хисизабизе]

КъватІисел регІела

[хисизабизе | код хисизабизе]

Халип:Medical resources

Халип:Bacterial cutaneous infections Халип:Diseases of poverty Халип:Bacterial diseases