Батуми

Батумиялъул байрахъ

Бату́ми (гурж. ბათუმი [батуми], 1936 соналде щвезегІан — Бату́м) — ЧІегІераб ралъдал рагІалда бугеб Хъизихъалъул шагьар ва порт, Аджариялъул тахшагьар. ГІуцІула Батуми муниципалитет ва ккола гьанжесеб Хъизихъалъул аслияб туристияб центрлъун. Шагьар машгьураб буго жиндирго тарихияб централдалъунги, туризмалъул районалдалъунги.

География

Шагьар буго ЧІегІераб ралъдал бакъбаккул рагІалда, на Кахабер гІодоблъиялда, ралъдал гьумералдаса 2–3 метраялъ борхалъуда. ГІоблъиялъул форма буго бащдабмоцІалда релълъараб, жиб шималияб рахъалдаса бакътІерхьуде 7 км-ялъ цІан бегараб. Батумиялъул аслияб бутІа буго Батумиялъул бухтаялъулхъ, жиб Кахабер гІоболъиялъул шималияб рахъалда, Барцхан ваКоролисцкали лъаразул рагІалда бугеб.

Шагьаралъул гІаммаб гІатІилъи буго 64,94 км². (2012 соналде щвезегӀан — 19 км²).

Климат

Батумиялда щибаб лъагІалил гІазу-цІадалъул къадар буго 2 435 мм. Ноябрь буго бищун регьел цІикІкІараб моцІ (312 мм), май — бищун ракъдалаб (108 мм). Батуми, кинабниги рагІаллъиялъулаб Аджария гІадин батІабахъула Ракъадагьоркьосебралъадлъиялъул климаталъул тайпабаздалъун (Алисовасул классификация) ва цІикІкІараб термалияб низамалдалъун. Кёппенил классификациялда рекъон, Батумиялъул климат буго рагьлилаб субтропикияб (Cfa). Хурхадулаб рагьлил гьоркьохъеб къадар буго 70–80 %.

Халкъ

Муниципалитет хІисабалда, шагьаралъул къадар 2020 соналъул 1 январалде буго 169 095 чи 2014 соналъул халкъалъул къадаралъул хъвай-хъвагІиялда гьабиялда рекъон шагьаралда вукІун вуго 152 839 чи, 2014 соналъул 1 январалде — 161,2 аз. чи.

Архитектура ва гІарасал

Батумиялъул архитектура

Батумиялъул панорама

Батуми къаселъухъ

«ХъахІаб ресторан»

Фонтан

Батумиялъу архитектура

Балагье гьединго

• Батумиялда гьарурал
• Баку — Батуми нартилнух

РегІелал

• Батумиялъул мэр
• Официальный гид для гостей Батуми
• Батумская жемчужина
• Спешнев Н. Н. Батум. (Путевой очерк) // Исторический вестник, 1889. — Т. 38. — № 11. — С. 375—393.