Сурхайханил ПатагӀали гьумералъул иццухъ ралагьизе

{{Пачалихъияв хъулухъчи
|from = 
|цӀар = Сурхайханил ПатагӀали
|цӀаралъул_оригинал = 
|сурат = 
|гӀеблъи = 
|сурат_гъоркьхъвай = 
|герб =
|герба_гӀеблъи =
|герб_гӀеблъи =
|герб_гъоркхъвай = 
|хъулухъ = Аваристаналъул наиб
|байрахъ = Caucasian Imamate.svg
|байрахъ2 =
|тартиб =
|хӀакимлъиялъул_заман = 
|период_авал =  июл, [[1851]]
|хъулухъ_байбихьи = 
|период_ахир = [[1859]]
|хъулухъ_лӀугӀи =
|цӀаралда_гъоркь =
|варис =
|премьер =
|вице-президент = 
|президент = 
|монарх =
|пачалихъалъул_бетӀер = [[Имам Шамил|Шамил]]
|пачалихъалъул_бетӀерасул_хъулухъ = Имам
|вице-губернатор =
|губернатор =
|цевесев = [[ХӀажи-Мурад|Хунзахъа ХӀажимурад]]
|хадусев = ''хъулухъ хвезабуна''
|инкар_гьаби = 
|комментарий =
|гьавураб_къо-моцӀ = ?
|хвараб_къо-моцӀ = октобер, 1877
|nocat =
|гьавураб_бакӀ = [[Хунзахъ]], [[Авар нуцаллъи]]
|хвараб_бакӀ = [[Кутиша]], [[Россиялъул империя]] (гьанжесеб [[Лаваша мухъ]], [[Дагъистан]])
|вукъана = 
|династия = Нуцабазул наслу
|эмен = Сурхайхан
|эбел = 
|лъади = Ханзадай
|ригьиналда = 
|лъимал = вас: ГӀамирсултӀан (чӀв.1894 с.)
|партия =
|лъайщвей =
|гӀелмияб_макъам = 
|гӀелмияб_цӀар =
|профессия =
|пиша =
|дин =
|автограф =
|монограмма_цӀар =
|монограмма =
|монограмма_гӀеблъи =
|awards =
|шапакъатал =
|сайт = 
|рагъулаб_цӀар =
|хъулухъалъул_сонал =
|гъорлӀ =
|аскаразул_тайпа =
|нухмалъулаан =
|рагъал =
|гӀелмияб_сфера =
|хӀалтӀул_бакӀ =
|машгьур_вуго =
|викигъамас =
|викитека =
}}

'''Сурхайханил ПатагӀали''' яги '''ПатагӀали Аварияв''' (?, [[Хунзахъ]], [[Авар нуцаллъи]] — октобер, 1877, [[Кутиша]], [[Дагъистаналъул вилаят]], [[Россиялъул империя]]) — [[Аварал|аваразул]] [[рагъул цевехъан]], [[Имам Шамил|Имам Шамилил]] [[наиб]]. [[Хунзахъ|Хунзахъа]] авар нуцалзабазул наслуялъул чи. ПатагӀалил эмен вукӀана Сурхайхан Аварияв, [[ГьоцӀалӀа ХӀамзат|ГьоцӀалӀа ХӀамзатица]] жив чӀварав, гьесул кӀудияв эмен вукӀана [[Гебек-хан]], [[КӀудияв ГӀумахан|КӀудияв ГӀумаханил]] вац.

== Биография ==

1834 соналъ [[нуцалзабазул наслу тӀагӀинаби|нуцалзабазул наслу тӀагӀинабуна]], ПатагӀали вукӀана кӀодоэбелгун [[Хунзахъ]]. ГӀурус оккупационияб нухмалъиялда ракӀалда букӀана жеги балугълъичӀев ПатагӀали аваразул ханлъун тезе. Гьев [[Туплис|Туплисалде]] вачана, амма муридзабаз эркен гьавуна. 

ПатагӀали рехсон вуго 1844 соналъул лӀугьа-бахъиназда "[[ХӀажи-Мурад|ХӀажимурад]] 30 муридгун Хунзахъе вачӀиндал, гьесда цадахъ вукӀун вуго ПатагӀали, Сурхайханил вас, ва Хунзахъе щведал, гьел рещтӀун руго ханзабазул рокъор". 1851 соналъ Шамилица наиблъудаса вахъана [[ХӀажи-Мурад|ХӀажимурад]] ва [[Сиухъ (Хунзахъ мухъ)|Сиухъ]], [[ХӀариколо]], [[ТӀануси]] ва [[Гозолоколо|Гозолоколо]] росаби кьуна ПатагӀали наибасухъе. 

Дагъистаналда гӀурус кверщел билӀинабун хадув ПатагӀали вукӀана гӀурус администрациялда хӀалтӀулев, гьесие чӀезабун букӀана 500 гъурущ мухьалъулги. 

1877 соналъ ПатагӀалица бетӀерлъи гьабуна Дагъистаналъул ункъабилев имам [[СугъралӀа МухӀамадхӀажи|СугъралӀа МухӀамадхӀажил]] нухмалъиялда гъоркь аваразул гӀурус оккупациялде данде рахъиналъе. 1877 соналъул октобералда ПатагӀали чӀвана гӀурус пачаясул аскаралггун данде [[Кутиша]] росдада аскӀоб ккараб рагъуӀл.

== Хъизан ==
ПатагӀил лъадилъун йикӀана [[Хириясул ГӀалибег|Хириясул ГӀалибегил]] яс Ханзадай. Гьезул букӀана 7 лъимер,  ва киналго рукӀана Хунзахъ. КӀиабилей лъади йикӀана [[Сиухъ (Хунзахъ мухъ)|Сиухъ]], гьелъие гьарурал рукӀана ичӀгоял, цояв васасда цӀар букӀана ГӀамирсултӀан. Гьез гӀахьаллъи гьабуна Дагъистаналъул щуабилев имам [[ХӀоцоса Нажмудин|ХӀоцоса Нажмудинил]] нухмалъиялда гъоркь букӀараб данде рахъиналда.

== РегӀелал ==
* [http://www.vostlit.info/Texts/Dokumenty/Kavkaz/XIX/1820-1840/100_pisem_samila/21-40/26.htm Имам Шамилил ПатагӀали наибасухъе кагъат]

[[Категория:Аварал]]
[[Категория:Хунзахъ мухъалда гьарурал]]
[[Категория:1877 соналъ хварал]]
[[Категория:Лаваши мухъалда хварал]]
[[Категория:Имам Шамилил наибзаби]]