ХӀукумат
|
2 Цо-цо пачалихъазе, конституциялда рекъон гІемерпартиязулаллъун рикІкІунел, къватІисел хал-шалчагІаз сипат кьолеб буго авторитариял хІисабалда. Гьаб картаялда бихьизарун буго цохІо "де юре" бетІерлъиялъул форма, де факто демократиялъул даража гуреб.
ХІукумат — тІадегІанаб[1][2][3][4] пачалихъалъулаб нухмалъиялъул коллегиалияб тІураялъулаб идара, жибги гІуцІулеб улкаялъул пачалихъалъулаб нухмалъиялъул идараялъул нухмалъулездалъун ва цогидал пачалихъиял хъулухъчагІаздалъун, ялъуни (гІатІидаб магІнаялда) пачалъихъалъулаб нухмалъиялъул гІаммаб система[1].
ХІукуматалъе нухмалъи гьабула хІукуматалъул бетІерас, жив гьелдаго цадахъ пачалихъалъу бетІерлъунги вукІине бегьулев; батІи-батІиял пачалихъазда хІалтІизарула батІи-батІиял цІарал, мисалалъе: «премьер-министр», «хІукуматалъул вакил», «министерзабазул шураялъул вакил».
ХІукуматалъул аслияб масъала ккола пачалихъалъул тІадегІанаб къанункьеялъул идараялъ (парламенталъ) тасдикъ гьарурал къанунал гІумруялде рахъинари. Гьеб мурадалдалъун хІукуматалъ ва цогидал пачалихъалъул нухмалъиялъулал идарабаз риччала къануназдагъоркьал актал, жидер къануназулаб къуват бугел. Чанго пачалихъалда хІукуматалъул буго къанункьеялъулаб инициативаялъул ихтияр: хІукуматалъул бетІер хІитІабине бегьула улкаялъул къанункьеялъулаб идараялде кинаб букІаниги къанун тасдикъ гьабиялъул, хисизабиялъул яги хвезабиялъул инициативагун.
Политология
[хисизабизе | код хисизабизе]ХІукуматалъул гІуцІи
[хисизабизе | код хисизабизе]ХІукумат гІуцІиялъул принципал
[хисизабизе | код хисизабизе]ХІукІуматалъул функциял
[хисизабизе | код хисизабизе]ХІакимлъи
[хисизабизе | код хисизабизе]ХІукуматалъул навгІал
[хисизабизе | код хисизабизе]Балагье гьединго
[хисизабизе | код хисизабизе]Картаби
[хисизабизе | код хисизабизе] ТІубанго демократиял 9–10 8–9 | Дагьго демократиял 7–8 6–7 | Журарал режимал 5–6 4–5 | Авторитариял режимал 3–4 2–3 0–2 |
Балагье гьединго
[хисизабизе | код хисизабизе]- БетІерлъи гьабиялъул формабазул сияхІ
- Централияб хІукумат
- ВатІанчилъиялъулаб ихтияр
- Дандекквеялъулаб хІукумат
- Конституционалияб экономика
- Гъварилъулаб пачалихъ
- Электронияб демократия
- Электронияб хІукумат
- ХІукуматалъул эффективлъиялъул индекс
- Сиясаталъул тарих
- Юридикиял ихтиряла
- БетІерлъи гьабиялъул системаялда рекъон пачалихъазул сияхІ
- Ministry
- Сиясияб экономия
- Сиясат
- Премьер-министралияб хІукумат
- Пачалихъ
- Гьаракь кьеялъул система
- Дунялалъул хІукумат
ХІужжаби
[хисизабизе | код хисизабизе]- ^ a b Экономика. Баянкьеялъул рагІибусс. / д. э. н. Осадчая И.М. — Москва: ИНФРА-М, 2000.
- ^ И. С. Масликов. Юридикияб рагІибусс. — Дашков и Ко, 2010. — ISBN 978-5-394-01098-9.
- ^ Т. Ф. Ефремова. Современный толковый словарь русского языка. В 3 томах. — АСТ. — Т. 3. — ISBN 5-17-035822-9.
- ^ Большой энциклопедический словарь / Прохоров, Александр Михайлович. — Большая Российская энциклопедия, 2002. — ISBN 5-85270-160-2.
- ^ "Democracy Index 2017 – Economist Intelligence Unit" (PDF). EIU.com. Щвей 17 February 2018.
{{cite web}}
: Check date values in:|access-date=
(help)
Адабият
[хисизабизе | код хисизабизе]- Christian, David (2004). Maps of Time. University of California Press. ISBN 978-0-520-24476-4.
- Friedrich, Carl J.; Brzezinski, Zbigniew K. (1965). Totalitarian Dictatorship and Autocracy (2nd ред.). Praeger.
- Adam Kuper and Jessica Kuper, ред. (2008). The Social Science Encyclopedia. Routledge. ISBN 978-0-415-47635-5.
- Haider-Markel, Donald P. (2014). The Oxford Handbook of State and Local Government. ISBN 978-0-19-957967-9.
- Krader, Lawrence (1968). Formation of the state. Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice-Hall. гь. 118.
- de Mesquita, Bruce Bueno; Smith, Alastair (2011). The Dictator's Handbook: Why Bad Behavior is Almost Always Good Politics. Random House. гь. 272. ISBN 9781610390446.
- Lewellen, Ted C. (2003). Political Anthropology: An Introduction (3rd ред.). ABC-CLIO. ISBN 978-0-89789-891-1.
- Bueno de Mesquita, Bruce; Smith, Alastair; Siverson, Randolph M.; Morrow, James D. (2003). The Logic of Political Survival. The MIT Press. ISBN 978-0-262-63315-4.
- William J. Dobson (2013). The Dictator's Learning Curve: Inside the Global Battle for Democracy. Anchor. ISBN 978-0307477552.
- Smelser, Neil J.; Baltes, Paul B. (2001). International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences. Elsevier. ISBN 978-0-08-043076-8.
КъватІисел регІелал
[хисизабизе | код хисизабизе]- Халип:Commons category-inline
- Халип:Britannica
- The Phrontistery Word List: Types of Government and Leadership
- Types of Governments from Historical Atlas of the 20th Century
- Other classifications examples from Historical Atlas of the 20th Century
- World Affairs: Types of Government
- CBBC Newsround: types of government
- Bill Moyers: Plutocracy Rising
- Phobiocracy by Chris Claypoole Archived 2013-05-30 at the Wayback Machine