Ботулизм

Ботулизм
Ботулизмалъ унтарав 14 сон барав, хасиятал руго берзул ччорбал загӀиплъи ва даларал къапераби квегӀаб сураталда, ва гӀатӀилъарал рагъардахъулел гьечӀел ясберал кваранаб сураталда. Гьав гӀолохъанчи тӀубанго лъауда вукӀана.
Специаллъи	Инфекционияб унти, гастроэнтерология
Симптомал	ЗагӀиплъи, бихьиялъул гӀунгутӀаби, свак, бабадулеб калам
Компликация	Респираторияб гӀунгутӀи
ГӀадатаб байбихьи	12–72 сагӀат
Халацин	Хисардулеб
ГӀиллаби	Clostridium botulinum
Диагностикияб метод	Бактериял яги гьезул токсин бати
Дифференциалаб диагноз	Миастения гравис, Гийенил — Баррел синдром, Амиотрофикияб латералияб склероз, Ламбертил — Итонил синдром
Превенция	ЛъикӀаб къагӀидаялъ квен гьаби,лъагӀел бачӀел лъималазе гьоцӀо кьунгутӀи
Агъаз	Антитоксин, антибиотикал, механикалияб вентиляция
Прогноз	~7.5% хвеялъул риск

Ботулизм (латин: botulismus) буго лъедерго данчӀвалеб ва потенциалго хвалилаб унти, жиб лӀугьинабулеб Clostridium botulinum бактерияз продуктулеб токсиналъ. Унти байбихьула загӀиплъудалъун, берзул канлъул гӀунгутӀудалъун свак рекӀиналдалъун ва кӀалъай биххиялдалъун. Гьездаса хадур рукӀине бегьула гъеж-квералъул, каранзул ччорбазул ва бох-квачӀалъул загӀиплъи. ЛӀугьине бегьула лагӀизе рачӀин, чехь гьорой ва диарея. Унтуца гӀемериселъ асар гьабуларо лъавуда рукӀиналъе, базабуларо сири.

Ботулизм тӀибитӀизе бегьула чанго нухдасан. Гьеб лӀугьинабулел бактериязул спораби тӀиритӀарал руго ракьулӀ, гӀадинго лъелӀги. Эз, дагьабго оксигеналъул къадаралъулги, хасал температурабазулги асарги ккедал, продукция гьабула ботулинияб токсиналъул. Кванидаса лӀугьунеб ботулизм бахуна токсин гъорлӀ бугеб квен-тӀех хӀалтӀизабидал. Лъимазул ботулизм лӀугьуна бактерияз, бакьазда жанир гӀемерлъун, токсин продуктудалъун. ГӀемерисеб гьеб букӀуна лъималазул анлӀго моцӀ балалде, гьеб мехалдаса хадуб раккула цӀунул механизмал. Ругъназулаб ботулизм данчӀвала гӀемерисеб инйекциялдалъун къватӀул наркотикал хӀалтӀизабулезда. Гьединир спораби ккола ругъуналӀе ва оксиген гьечӀелъуб, эз къватӀибе кьола токсин. Эб унти битӀахъе чагӀаздаса чагӀазде бахунаро. Диагноз улъула унтарасулӀ токсин яги бактериял ратудалъун.

Профилактика, тӀоцебесеб иргаялда, кколедухъ квен гьаби. Токсин, организм гурониги, биххула 85°C (185°F) яги гьелдаса цӀикӀкӀараб температураялда 5 минтица хинлъизабуни. ГьацӀулӀ рукӀине бегьула жалго бактериял, гьединлъидал 12 моцӀ бачӀел лъималазе эб кьезе лъикӀаблъун бихьизабун гьечӀо. Лълъилъизаруе хӀалтӀизабула антитоксин. Жидедаго хӀухьел цӀазе кӀоларезе чанго моцӀалъги къваригӀине бегьула механикияб вентиляция. Антибиотикал хӀалтӀизаризе бегьула ругъназулаб ботулизм бугони. Унтаразда гьоркьоса хола 5–10% чагӀазул. Ботулизмалъ унтула гӀемерал хӀайваналги. РагӀи бачӀараб буго латиналъул botulus рагӀудаса, жиндир магӀнаги цӀурабакь абун бугеб.

ТӀадеги цӀалиялъе

• Rao AK, Sobel J, Chatham-Stephens K, Luquez C (May 2021). "Clinical Guidelines for Diagnosis and Treatment of Botulism, 2021" (PDF). MMWR Recomm Rep. 70 (2): 1–30. doi:10.15585/mmwr.rr7002a1. PMC 8112830. PMID 33956777. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)

КъватӀисел регӀелал

• Botulism in the United States, 1889–1996. Handbook for Epidemiologists, Clinicians and Laboratory Technicians. Centers for Disease Control and Prevention. National Center for Infectious Diseases, Division of Bacterial and Mycotic Diseases 1998.
• NHS choices Архивация 2017-10-12 Wayback Machine
• CDC Botulism: Control Measures Overview for Clinicians
• University of California, Santa Cruz Environmental toxicology – Botulism Архивация 2019-01-07 Wayback Machine
• CDC Botulism FAQ
• FDA Clostridium botulinum Bad Bug Book
• USGS Avian Botulism Архивация 2018-10-20 Wayback Machine