Фюрер гьумералъул иццухъ ралагьизе

{{Пачалихъалъулаб хъулухъ
|имя карточки=
|хъулухъ=Герман халхъалъул Фюрер ва Рейхсканцлер 
|эбелаб мацІалда цІар={{lang-de|Führer und Reichskanzler des deutschen Volkes}}
|эмблема=Standarte Adolf Hitlers.svg
|эмблемалъул гІеблъи=
|эмблемаялда гъоркьхъвай=Фюрерасул ва Рейхсканцлерасул штандарт
|сурат=Bundesarchiv Bild 183-S33882, Adolf Hitler retouched.jpg
|сураталъул гІеблъи=
|сураталда гъоркьхъвай=Гьитлер хъулухъалда ахирисев
|ахирисев= [[Адолф Гьитлер]]
|гьанжесев=
|тІамуна=
|пачалихъ=[[Лъабабилеб Рейх]]
|бетІерлъи гьабула=
|хитІаб гьабулеб куц=''Дир Фюрер''
|резиденция=[[Рейхсканцелярия]], [[Берлин]]
|хвезабуна=30 апр. 1945 с.
|номинировать гьабула=
|хъулухъалде тІамула=
|хъулухъалъул заман=
|харж=
|цебесеб хъулухъ=Рейхспрезидент
|баккана= 2 авг. 1934 с.
|букІахъе гьабуна=
|тІоцевесев=[[Адолф Гьитлер]]
|хъулухъ хисана=Рейхспрезидент
|тІадеги гьабулет ишара1=|тІадеги гьабулеб текст1=|тІадеги гьабулеб ишара2=|тІадеги гьабулеб текст2=|сайт=|внизу1=|внизу2=|внизу3=}}

'''Фю́рер''' ({{lang-de|Führer}} [fyːʁɐ] — «цевехъан», «бетІер») — [[Лъабабилеб Рейх|Германиялда]] [[1934]]—[[1945]] саназда  [[Пачалихъалъул бетІер|пачалихъалъул]] ва  [[Национал-социализмалъулаб германиязул хІалтІухъабазулаб партия]]лъул (1921–1945) бетІерасул букІараб расмияб титул, ва гьединго [[Рагъулаб цІар|цІаразулги]] [[СС]]алъул [[Хъулухъ|хъулхъазулги]] ([[штурмбаннфюрер]], [[Группенфюрер (СС ва СА)|группенфюрер]] ва ц.). Аслияб къагІидаялъ Фюрер абула  [[Адолф Гьитлер|Адолф Гьитлерида]], расмияб къагІидаялъ жиндир гьеб титул букІарав.

== История ==
«Фюрер» титул щвана Гьитлерие 1934 соналъул 9 августалда, [[Веймар жумгьурият|Веймар жумгьурияталъул]] [[рейхспрезидент]] [[Паул фон Гинденбург|Гинденбург]] хун хадуб. Къануналда рекъон, цІияб «Фюрерасул» ва рейхсканцлерасул хъулухъалъ жинда жаниб цолъизабуна президентасул ва канцлерасул хъулухъал, гьелдалъун Гьитлер лъугьана [[Лъабабилеб рейх|Германиялъул]] кинабниги хІакимлъи жиндихъ бугев бетІерлъун<ref name="bdp_2003">{{cite web|url=http://www.bpb.de/publikationen/02735619745887542775109928829773,5,0,Beginn_der_nationalsozialistischen_Herrschaft_%28Teil_2%29.html#art5|title=Beginn der nationalsozialistischen Herrschaft (Teil 2)|first=Hans-Ulrich|last=Thamer|year=2003|work=Nationalsozialismus I|publisher=Federal Agency for Civic Education|location=Bonn|lang=de|accessdate=4 October 2011|quote=President [[Paul von Hindenburg|von Hindenburg]] died on August 2nd, 1934. The day before, the cabinet had approved a submission making Hitler his successor. The role of the president was to be dissolved and united with that of the chancellor under the title „Führer und Reichskanzler“. However, this was in breach of the Enabling Act. (shortened & paraphrased)|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111026230448/http://www.bpb.de/publikationen/02735619745887542775109928829773,5,0,Beginn_der_nationalsozialistischen_Herrschaft_%28Teil_2%29.html#art5|archivedate=2011-10-26|url-status=хвараб}}</ref><ref name="winkler_germany">{{cite book|author=[[Винклер, Генрих Август|Winkler, Heinrich August]]|title=Germany: The Long Road West vol. 2: 1933-1990|url=https://books.google.com/books/about/Germany.html?id=gXflC2Ipo_QC|accessdate=28 October 2011|isbn=978-0199265985|pages=38–39|chapter=The German Catastrophe 1933-1945}}</ref>. «[[Цевехъанлъи кквей|Фюрерлъиялъул принцип]]» ({{lang-de|Führerprinzip}}) кибего тІибитІизабулеб букІана нацистияб партиялъ; гьелъул бищун машгьурал лозунгазул цояблъун букІана «[[Цо халкъ, цо пачалихъ, цо цевехъан]]» ({{lang-de|Ein Volk, ein Reich, ein Führer}}).