Чор мухъ гьумералъул иццухъ ралагьизе

{{Административияб цолъи
 | Кьер1                          = {{Кьер|Россия}}
 | Кьер2                          = 
 | МагІарул мацІалда цІар         = Дербенд мухъ
 | Герб                           = Герб_дерб._района.png
 | Байрахъ                        = 
 | Гербалъул гІеблъи              = 
 | Байрахъалъул гІеблъи           = 
 | Гербалда гъоркьхъвай           = 
 | Байрахъалда гъоркьхъвай        = 
 | Пачалихъ                       = {{RUS}}
 | Статус                         = {{s|[[муниципалияб мухъ]]}}
 | Гъорлъе уна                    = {{байрахъ|Дагъистан}} [[Дагъистан]]
 | Гъорлъе бачуна                 = 
 | Тахшагьар                      = [[Дербенд]] шагьар
 | КІудияб шагьар                 = 
 | ЧІахІиял шагьарал              = 
 | ГІуцІи                         = 
 | Биххи                          = 
 | Къо-моцІ                       = [[1921]]
 | БетІер                         = Азади РахІимов
 | БетІерасул цІар                = Мухъалъул бетІер
 | БетІер2                        = 
 | БетІерасул цІар2               = 
 | ГІЖП                           = 
 | ГІЖП сон                       = 
 | ГІЖП рахъалъ бакІ              = 
 | ГІЖП халкъалъул цо чиясе       = 
 | ГІЖП халкъалъул цо чиясул рахъалъ бакІ = 
 | МацІ                           = 
 | МацІал                         = [[магІарул мацІ|магІарул]], [[ГІурус мацI|гІурус]]
 | Халкъ                          = {{ Халкъалъул къадар | Дербентский район | тс }}
 | Хъвай-хъвагІай гьабураб сон    = {{ Халкъалъул къадар | Дербентский район | г }}
 | Халкъалдаса процент            = 
 | Халкъалъул рахъалъ бакІ        = 2
 | Гъунки                         = 
 | Гъункиялъул рахъалъ бакІ       = 
 | Ракь                           = 822,72<ref>[http://www.derbentrayon.zs9.ru/economic.htm Сайт администрации Дербентского района]</ref>
 | Ракьалъул рахъалъ бакІ         = 
 | Бищун тІадегІанаб борхалъи     = 
 | Гьоркьохъеб борхалъи           = 
 | Бищун гІодобегІанаб борхалъи   =  
 | Миллияб гІуцІи                 = [[падарал]], [[куралал|лезгинал]], [[табасаранал]], [[даргинал]], 
 | Динияб гІуцІи                  =
 | Карта                          = Dagestan-Derbentskiy-district.PNG
 | Картаялъул размер              = 
 | Административияб цолъиялъул карта = 
 | Картаялъул размер ае           = 
 | СагІтилРачел                  = {{MSK+0}}
 | Аббревиатура                   = 
 | ISO                            = 
 | Цифровой идентификатор         = 
 | Идентификаторалъул тайпа       = 
 | Цифровой идентификатор2        = 
 | Идентификаторалъул тайпа2      = 
 | Цифровой идентификатор3        = 
 | Идентификаторалъул тайпа3      = 
 | FIPS                           = 
 | Телефоналъул код               = 
 | Почалъул индексал              = 
 | Интернет-домен                 = 
 | Автомобилазул номеразул код    = 05
 | Сайт                           = 
 | Commonsалда категория          = Derbentskiy District
 | ХІужаби                        = http://derbrayon.ru/
}}

'''Дербе́нд мухъ''' — [[Дагъистан]]алъул муниципалияб мухъ. 

Административияб центр — [[Дербенд]] шагьар (мухъалда гъорлъе унаро).

== Ракьхъвай ==
Мухъ ккола Дагъистаналъул къиблаяб рахъалдехун, ва севералдасан гІурхъаби цо гьарула [[Гъаякент мухъ]]алъулгун, къиблаяб рахъалдасан — [[МухІарамхур мухъ]]алъулгун, къиблаябгун-бакътІерхьудасан — [[СтIал-Сулайманил мухъ]]алъулгун, бакътІерхьудасан — [[Табасаран мухъ]]алъулгун ва [[Хайдакъ мухъ]]алъулгун, бакъбаккудасанхун [[Каспий ралъад]]гун. Мухъалъул ракьаз сверун жанире рачун руго мухъалда гъорлъе унарел [[Дербенд]] ва [[Дагъистаналъул цIаял]] шагьаразул ракьал.

Мухъалъул ракьазул къадар — 920 км².

== Тарих ==


== Халкъалъул къадар ==
{{ Халкъалъул къадар | Дербентский район | Оформление=standard| Столбцов=8}}

{{ Халкъалъул къадар | Дербентский район | д }}

; Миллияб гІуцІи
2010 соналъ тІоритІарал ТІолгороссиялъул халкъазул хъвай-хъвагІаялъул баяназда рекъон Дербенд мухъалда гІумру гьабулел миллатал:<ref name="Даг2010">{{Cite web |title=Перепись 2010 года. Дагстат. Том 3 |url=http://dagstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/dagstat/resources/cafa4e00421f0cb8805fcc2d59c15b71/%D0%92%D0%9F%D0%9D+%D1%82%D0%BE%D0%BC3.rar |access-date=2015-12-27 |archive-date=2017-10-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171011191513/http://dagstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/dagstat/resources/cafa4e00421f0cb8805fcc2d59c15b71/%D0%92%D0%9F%D0%9D+%D1%82%D0%BE%D0%BC3.rar |url-status=хвараб }}</ref>  

{|class="standard sortable"
|-
!Миллат
!къадар, <br />чи
!кинабниги халкъалдаса<br />бутІа, %
|-
|[[Падарал|азарбижанал]]
| align="right" | 57 476
| align="right" | 58,02 %
|-
|[[куралал|лезгинал]]
| align="right" | 18 626
| align="right" | 18,80 %
|-
|[[табасаранал]]
| align="right" | 9 807
| align="right" | 9,90 %
|-
|[[даргинал]]
| align="right" | 7 786
| align="right" | 7,86 %
|-
|[[агъулал]]
| align="right" | 2 168
| align="right" | 2,19 %
|-
|[[гІурусал]]
| align="right" | 458
| align="right" | 0,46 %
|-
|[[лъарагІал]]
| align="right" | 406
| align="right" | 0,41 %
|-
|[[рутулал]]
| align="right" | 393
| align="right" | 0,40 %
|-
|[[лакал]]
| align="right" | 193
| align="right" | 0,19 %
|-
|цогидал
| align="right" | 303
| align="right" | 0,34 %
|-
|миллат бихьизабичІел
| align="right" | 503
| align="right" | 0,51 %
|-
|кинниги
| align="right" | 99 054
| align="right" | 100,00 %
|}

== Муниципалиябгун-ракьазул гІуцІи ==


== Достопримечательностал ==
* [[Святой Григорисил килиса (Нюгди)]]

== ХІужаби ==
{{ХІужаби }}

== Ссылкаби ==
{{Навигация}}
{{Навигация
|Тема         = Дагъистан
|Портал       = Дагъистан
|Викихарбал  = 
|Викигъамас    = 
|Проект       = 
}}
* [http://dagmo.ru/derbentskiy-rayon Сайт муниципалитета Республики Дагестан "Дербентский район"]
* [http://www.derbentrayon.zs9.ru/ Официальный сайт Дербентского района]


{{Дагъистан}}

[[Категория:Дербенд мухъ]]