ИлӀа гьумералъул иццухъ ралагьизе

{{ЧӀБ+Россия
|статус=Росу
|авар_цӀар= ИлӀа
|сурат=
|сураталъул сипат=
  |lat_deg = 42.546771
  |lon_deg = 46.726240
  |CoordAddon = type:city_region:RU
|икълим=Дагъистан
|мухъ=Хунзахъ мухъ
|поселениялъул_тайпа=Росдал поселение
|поселение= БакьайчӀи росдал бо
|кьучӀ лъуна = 
|тӀоцебесеб рехсей= XIX гӀ.
|цере рукӀарал цӀарал= 
|статус_буго=
|гӀатӀилъи=
|ГӀБ-ялъул бакьулъбакӀалъул борхалъи= 
|климат=
|халкъ= {{Халкъалъул къадар | Итля |тр| Регион = Дагъистан}}
|рикӀкӀараб_сон= {{Халкъалъул къадар | Итля |с| Регион = Дагъистан}}
|миллияб_гӀуцӀи=[[Аварал]]
|дин =[[Ислам]]
|этнохороним= 
|почалъул_индекс= 
|цифрабазул_идентификатор= 	82256825003
|цифрабазул_идентификатор2= 82656425111
|сайт=}}

'''ИлӀа''', '''Илъа''' — [[Дагъистан|Дагъистаналъул]] [[Хунзахъ мухъ|Хунзахъ мухъалда]] бугеб росу. Уна [[БакьайчӀи росдал бо|БакьайчӀи росдал боялде]] гъорлӀе.<ref>{{Cite web |url=http://docs.cntd.ru/document/802037479 |title=Дагъистаналъул Жумгьурияталъул 2005 соналъул 13 январалдаса къанун № 6: «Дагъистаналъул Жумгьурияталъул муниципалиял гӀуцӀабазул гӀорхъабазул ва статусалъул хӀакъалъулӀ» |access-date=2018-02-12 |archive-date=2015-02-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150203165602/http://docs.cntd.ru/document/802037479 |deadlink=no }}</ref>

==География==
Росу буго мухъалъул марказ [[Хунзахъ|Хунзахъа]] шималиябгин бакъбаккул рахъалдехун 2 км-ялъ ва росдал поселениялъул марказ [[БакьайчӀи|БакьайчӀиса]] жанубиябгин бакътӀерхьул рахъалдехун 2,5 км-ялъ рикӀкӀад. 

==Тарих==
1886 соналъул баяназда рекъон, ИлӀа росу гъорлӀе унаан Хунзахъ росдал сверухълъиялде, росулӀ букӀана 26 цӀараки (141 чи). 1926 соналде ругел баяназда рекъон, ИлӀа гӀумру гьабун вукӀана 115 чи, росу гъорлӀе унеб букӀана Авар сверухълъиялъул Гиничукь росдал боялде.<ref>{{Cite web|url=http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/avarskiy26.html|title=Аварский округ 1926|publisher=www.ethno-kavkaz.narod.ru|accessdate=2019-03-21}}</ref> Коллективизация гьабулеб заманалда гӀуцӀана Байдуковасул цӀаралда бугеб колхоз, жиб 1947 соналъ [[Гиничукь]] росдал Ленинил цӀаралда бугеб колхозгун цолъизабураб. 1950-л саназ росдал гӀадамал рахъинаруна [[ГӀарани]]ре ва Илъа росу тӀагӀинабуна.<ref>{{cite web |url = http://vostok05.moy.su/news/s_arani_khunzakhskij_rajon/2015-04-06-1216 |title = ГӀарани росу, Хунзахъ мухъ - 6 априль 2015 - Дир Дербент |publisher = vostok05.moy.su |accessdate = 2019-03-21}}</ref>

ЦӀидасан Илъа росу гӀуцӀана Дагъистаналъул Халкъияб Данделъиялъул 25.11.2015 соналъул № 1217-V хӀукмуялдалъун.<ref>{{cite web |author =  |url = http://nsrd.ru/storage/doc/post_nsrd_n1217_ot_25_11_2015.docx |title = О внесении изменений в административно-территориальное устройство Республики Дагестан |lang = ru |website = nsrd.ru |date =  |accessdate = 2022-06-27 |deadlink = no |archive-date = 2019-03-21 |archive-url = https://web.archive.org/web/20190321070700/http://nsrd.ru/storage/doc/post_nsrd_n1217_ot_25_11_2015.docx |url-status = хвараб }}</ref> ЦӀар кьуна Россиялъул хӀакимлъиялъул  2016 соналъул 29 декембералъул N 2900-р амруялдалъун.<ref>{{cite web |author = |url = http://docs.cntd.ru/document/420388032 |title = О присвоении наименований селам, образованным в Республике Дагестан |lang = ru |website = docs.cntd.ru |date = |accessdate = 2022-06-27 |deadlink = no}}</ref>

== Демография ==
{{Халкъалъул къадар |Итля |Регион = Дагъистан}}
{{Халкъалъул къадар |Итля |график| Регион = Дагъистан}}

Ккола моноэтникияб авар росулъун.

== Машгьурал гӀадамал ==
* [[МухӀамадилазул Дибирил МухӀамадрасул]] — биологиял гӀелмабазул доктор, профессор.
* [[Къуралазул МухӀамадил Наби]] — медикиял гӀелмабазул доктор, профессор, ДАССРалъул сахлъи цӀуниялъул министер (1963–1983).

==МугъчӀваял==
{{МугъчӀваял}}

{{Khunzakh-stub}}
{{Хунзахъ мухъ}}

[[Категория:Аваразул росаби]]
[[Категория:Хунзахъ мухъалъул чӀел-бакӀал]]