Дануб гьумералъул иццухъ ралагьизе

{{ГӀор
| цӀар = Дануб
| миллияб_цӀар = ro/Dunărea/hu/Duna/de/Donau/sr/Дунав/sk/Dunaj/bg/Дунав/hr/Dunav/uk/Дунай
| сурат =  Budapest from Gellert Hill.jpg
| сурат_гъоркьхъвай = Будапешталда Дануб (Геллерт магӀардаса сурат), рии 2004
| карта = Danubemap.png
| карта_роцен = 
| карта_alt = 
| карта_гъоркьхъвай = Данубалъул гӀурумухъ (багӀаралъ бихьизабураб)
| этимология = Келт: 'danu' (''илагьасда цӀар'')
| тӀокӀцӀар = 
| цогидал_цӀарал = 
| халалъи = 2850
| гӀеблъи_максималияб = 
| гӀеблъи_гьоркьохъеб = 
| гӀеблъи_минималияб = 
| гъварилъи_максималияб = 
| гъварилъи_гьоркьохъеб = 
| гъварилъи_минималияб =
| харж_бакӀ = Данубалъул делтаялде щвелалде
| харж_гь = 6510
| харж_макс =15900
| харж_мин = 1790
| харж1_бакӀ = Пассау шагьаралде щвелалде 30 км, Бавария, Германия
| харж1_гь = 580
| харж1_макс = 
| харж1_мин =
| харж2_бакӀ = Вин, Австрия
| харж2_гь = 1900
| харж2_макс = 
| харж2_мин = 
| харж3_бакӀ = Будапешт, Гьунгария
| харж3_гь =2350
| харж3_макс =
| харж3_мин =
| харж4_бакӀ =Белград, Сербия
| харж4_гь =5600
| харж4_макс =
| харж4_мин =
| бассен = ЧӀегӀераб ралъад
| бассеналъул_гӀатӀилъи = 801463
| лъимбакӀарул_гӀатӀилъи =
| кваранаб_гӀаркьел =
| квегӀаб_гӀаркьел = 
| лълъел_объектал = 
| чвахераби = 
| чӀел-бакӀал = 
| шагьарал = {{hlist|[[Улм]]|[[Инголштадт]]|[[Регенсбург]]|[[Линц]]|[[Вин]]|[[Братислава]]|[[Дьёр]]|[[Будапешт]]|[[Дунауйварош]]|[[Апатен]]|[[Вуковар]]|[[Нови Сад]]|[[Земун]]|[[Белград]]|[[Панчево]]|[[Смедерево]]|[[Дробета-Турну-Северин]]|[[Видин]]|[[Джюрджю]]|[[Русе (Булгария)|Русе]]|[[Келераши]]|[[Бреила]]|[[Галац]]|[[Измаил]]|[[Тулча]]|[[Сулина]]}}
| бетӀер = Бригах/Брег
| бетӀералъул_координатал = 47.9511/8.5206
| бетӀералъул_локация = [[Германия]]
| бетӀералъул_борхалъи = 678
| кӀал = ЧӀегӀераб ралъад
| кӀалалъул_координатал =  45.2219/29.7433
| кӀалалъул_локация =  [[Румания]] ва [[Украина]]
| кӀалалъул_борхалъи = 0
| гӀурул_гьетӀи = 0,237
| пачалихъ = Германия/Австрия/Словакия/Венгрия/Хорватия/Сербия/Болгария/Румыния/Молдавия/Украина
| икълим = 
| икълим 1 =
| икълим 2 = 
| икълим 3 = 
| икълим 4 = 
| икълим 5 = 
| мухъ = 
| ПЛъРалда_код = 
| бакӀалъул_карта = Европа
| бакӀалъул_карта 1 =
| ПКалда_бихьизабиялъе =
| s_no = 
| Викигъамасалда_категория = Danube
}}

'''Дануб''', ялъуни '''Дунай'''  ({{langs|ro/Dunărea/hu/Duna/de/Donau/sr/Дунав/sk/Dunaj/bg/Дунав/hr/Dunav/uk/Дунай/la/Danubius, Danuvius/grc/Ἴστρος}}) — Европаялъул халалъиялъул ва лълъецӀубаялъул рахъалъ [[Европаялъул гӀоразул сияхӀ#Бищун халатал гӀорал|кӀиабилеб гӀор]] ([[Волга|Волгаялдаса]] хадуб), [[Европаялъул цолъи|Европаялъул Цолъиялъул]] территориялда бугеб бищун халатаб гӀор. Гьеб чвахула [[Централияб Европа|Централияб]] ва Жанубиябгин Бакъбаккул Европаялъул цӀикӀкӀаниселдасан, [[Шварцвалд|Шварцвалдалдаса]] байбихьун [[ЧӀегӀераб ралъад|ЧӀегӀераб ралъдалӀе]].

Цебе заманалда Дануб букӀана [[Румалъул империя|Румалъул империялъул]] гӀурхъилъун, жакъа гьеб буго Ракьалда тӀад бищун гӀемерал пачалихъаздасан чвахулеб гӀор (10-ялдасан). Германиялда байбихьулеб Дануб чвахула жанубиябгин бакъбаккудехун 2850 километралъ, [[Австрия|Австриялъул]], [[Словакия|Словакиялъул]], [[Гьунгария|Гьунгариялъул]], [[Хорватия|Хорватиялъул]], [[Сербия|Сербиялъул]], [[Романия|Романиялъул]], [[Булгария|Булгариялъул]], [[Молдова|Молдовалъул]] ва [[Украина|Украиналъул]] территорияздасан. Гьелъул лъимбакӀарул бассен гӀунтӀараб буго жеги ичӀго пачалихъалъул ракьаздеги. Данубалда ругел чӀахӀиял шагьарал руго [[Вина]], [[Будапешт]], [[Белград]] ва [[Братислава]], ва гьезул щибаб кколал жиде-жидер пачалихъазул тахшагьараллъун. Гьел Дануб ккола бищун гӀемерал тахшагьараздасан чвахулеб гӀорлъун.<ref>{{cite web |url=https://www.worldatlas.com/articles/which-river-passes-through-most-national-capital-cities.html |title=Which River Passes Through Most National Capital Cities? |website=worldatlas.com |access-date=30 April 2022}}</ref> Данубалъул расалъиялда буго жеги щуго тахшагьарги: [[Бухарест]], [[София]], [[Загреб]], [[Любляна]] ва [[Сараево]]. Гьелъул бассеналде кколеб ункъабилеб бищун кӀудияб шагьар, [[Изар]] гӀоралъул рагӀалда бугеб [[Мюнхен]], буго [[Бавария|Бавариялъул]] тахшагьар.

НекӀо заманалдаса нахъего Дануб букӀана традиционияб дармил нухлъун. Жакъа къоялъ гьелъул халалъиялъул 2415 км буго гуми хьвадулеб. Дануб цо гьабун буго [[Шималияб ралъад|Шималияб ралъадгун]] [[Рейн–Майн–Дунай канал|Рейн–Майн–Дунай каналалдалъун]], жинца [[Келгьелм|Келгьелмалда]] Данубги Бамбергалда [[Майн (гӀор)|Майнгин]] цолъизабулеб. ГӀор ккола гьединго [[гьидроэнергия|гьидроэнергиялъулги]] [[гьекъолеб лъим|гьекъолеб лълъелги]] кӀвар бугеб иццлъун. Европаялъул гӀемерал гӀорхъабиги, хасго Балкъаназда, руго Данубккун.

== Цогидал цӀарал ва этимология ==

==География==
[[Халкъаздагьоркьосеб лълъелнух]] хӀисабалда классификация гьабураб гьеб [[Данубалъул бетӀер|байбихьула]] [[Германия]]лъул [[Шварцвалд|Шварцвалдалда]] бугеб [[Донауэшинген]] шагьаралъухъ, [[Бригах]] ва [[Брег (гӀор)|Брег]] гӀоразул журанбакӀалда. Гьениса Дануб чвахула жанубиябгин бакъбаккудехун 2730 километралъ ункъго тахшагьаралдасан ([[Вина]], [[Братислава]], [[Будапешт]] ва [[Белград]]) [[Романия|Романиялде]] ва [[Украина|Украинаялде]] кколеб Данубалъул делтаялдаса ЧӀегӀераб ралъдалӀе.

Цебе [[Румалъул империя|Румалъул империялъул]] гӀурхъилъун букӀараб Дануб гьанде ккола яги гӀурхъилъула 10 пачалихъалъе: [[Романия]] (бассеналъул гӀатӀилъиялъул 29.0%), [[Гьунгария]] (11.6%), [[Сербия]] (10.2%), [[Австрия]] (10.0%), [[Германия]] (7.0%), [[Булгария]] (5.9%), [[Словакия]] (5.9%), [[Хорватия]] (4.4%), [[Украина]] (3.8%) ва [[Молдова]] (1.6%).<ref name=icpdr>{{cite web|url=http://www.icpdr.org/icpdr-pages/countries.htm|title=Countries of the Danube River Basin|publisher=International Commission for the protection of the Danube River|access-date=13 November 2010}}</ref> Гьелъул [[лъимбакӀарул бассен]] гӀунтӀула жеги ичӀго пачалихъалдеги (анцӀабилеблъун [[Косово|Косовоги]] гъорлӀе бачун).

== Делта ==

== МугъчӀваял ==
{{Reflist}}

==КъватӀисел регӀелал==
* {{osmrelation-inline|89652}}
* [http://pdf.wri.org/watersheds_2000/watersheds_europe_p2_38.pdf Danube watershed map and information from the World Resources Institute]
* [http://danubepanorama.net/en/ Danube Panorama Project] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110723073711/http://danubepanorama.net/en/ |date=2011-07-23 }}
* [http://danube.at.ua/ сайт о Дунае]
* [http://www.werow.com/en/guide/donau Danube and the sport of rowing]
* [https://www.flickr.com/groups/danube_river/pool/ Danube image pool on Flickr]
* [http://www.danube-river.org/ Danube Tourist Commission] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220206024032/http://www.danube-river.org/ |date=2022-02-06 }} 
* [http://danubemap.eu/park/en danubemap.eu – The Tourist Map of the Danube] ([https://web.archive.org/web/20120105090451/http://danubemap.eu/park/en archive])
* [https://www.icpdr.org/ International Commission for the Protection of the Danube River]
* [http://www.bridgesofbudapest.com/ Bridges of Budapest over the Danube river]
* [http://www.thetimes.co.uk/tto/viewArticle.arc?articleId=ARCHIVE-The_Times-1877-06-14-12-001&pageId=ARCHIVE-The_Times-1877-06-14-12 Description of the Danube estuary in June 1877, ''The Times'' of London]
*[https://merhav.nli.org.il/primo-explore/search?query=any,contains,danube%20river&tab=default_tab&search_scope=Local&sortby=lso01&vid=NLI&mfacet=rtype,include,Maps,1&mfacet=tlevel,include,online_resources,1&mfacet=topic,include,Danube%20River,2&lang=en_US&came_from=sort Old maps of the Danube], Eran Laor Cartographic Collection, The [[National Library of Israel]]

{{Danube}}
{{Authority control}}

[[Категория:Дануб| ]]
[[Категория:Данубалъул бассен|*]]
[[Категория:Европаялъул халкъаздагьоркьосел гӀорал]]
[[Категория:Австриялъул гӀорал]]
[[Категория:Бавариялъул гӀорал]]
[[Категория:Булгариялъул гӀорал]]
[[Категория:Хорватиялъул гӀорал]]
[[Категория:Германиялъул гӀорал]]
[[Категория:Гьунгариялъул гӀорал]]
[[Категория:Молдовалъул лъул гӀорал]]
[[Категория:Руманиялъул гӀорал]]
[[Категория:Сербиялъул гӀорал]]
[[Категория:Словакиялъул гӀорал]]
[[Категория:Украинаялъул гӀорал]]
[[Категория:ГӀурхъадул гӀорал]]