Перейти к содержанию

Рочисезул мацӀ

Википедия — эркенаб энциклопедия сайталдасан материал
Рочисезул мацӀ
аршаттен чӏат aršatten čʼat
Территория Россия
РегионРочиб росу, Дагъистан
ЭтниклъиРочисел
КӀалъалел
1,712 (2020 ценз)[1]
Кириллияб (Авар алфабеталъул кьучӀда)
ГӀараб (XIX гӀ.)[3]
МацӀалъул кодал
ISO 639-3aqc
Glottologarch1244
ELPArchi
Рочисезул мацӀалда кӀалъалеб бакӀ (багӀаралъ)
Рочисезул мацӀалъул классификация гьабула тӀагӀиналъул хӀинкъи бугеб гӀадинан ЮНЕСКОялъул "ХӀинкъаликь ругел дунялалъул мацӀазул атласалъ" (2010)
Гьанир руго ИФАлъул фонетикиял симболал. Кколеб кверчӀвай гьечӀони, нужеда бихьизе бегьула гьикъул гӀужур, ункъбокӀон, яги цогидал симболал Юникодалъул гӀужразул бакӀалда. ИФА симболазе байбихьул нухмалъи балагье гьаниб: Квеки:ИФА.

Рочисезул мацӀ буго хьондакавказияб мацӀ, жинда Дагъистаналъул ЧӀарада мухъалда бугеб Рочиб росулӀа чагӀи кӀалъалеб.

Рочисезул мацӀалъул буго, цогидал элъул гӀагарал хьондакавказиял мацӀазулго гӀадин, цӀакъ захӀматаб фонологикияб система, элдалъун рочисезул мацӀ ккола рагӀалдасеб мисаллъунги. Элъул буго 26 рагьараб фонема гин, анализалда бан, 74-идаса 82-де щун рагьукъаб фонема.

Рочисезул мацӀалъул буго симметрикияб анлӀго рагьараб бугеб система (/i e ə a o u/).

Рагьарал фонемаби
Цебесел БакьулӀел Нахъисел
ТӀасиял i u
Гьоркьохъел e ə o
Гъоркьиял a

Рагьаразул киналго, /ə/ хутӀизегӀан, рукӀине бегьула щуго варианталда: къокъал, фарингеаллъарал, борхатаб тоналъулал, халатал (борхатаб тонгун), гин фарингеаллъарал борхатаб тонгун (мисалалъе /a/, /aˤ/, /á/, /áː/, and /áˤ/). Эл киназулӀаго /ə/ гин /íˤ/ данчӀваларо рагӀул кӀалалда.[4] Инициалал гурел гьарказул мисалал: /íˤ/ буго /díˤt͡ʃa/ ('кьара букӀине')[5] гин /iˤntíˤmmaj/ ('гӀаданах').[6]

  1. ^ 7. НАСЕЛЕНИЕ НАИБОЛЕЕ МНОГОЧИСЛЕННЫХ НАЦИОНАЛЬНОСТЕЙ ПО РОДНОМУ ЯЗЫКУ
  2. ^ Schulze's classification schemata of the Caucasian languages Архивация 2011-06-10 Wayback MachineХалип:Dead link
  3. ^ Магомедханов, Магомедхан (новембер 2009). "Образцы письменности арчинцев" (PDF). Антропологический форум. 2009. №11.
  4. ^ "Archi Dictionary". Щвей 2 юн 2024.
  5. ^ "Archi - 1083 - диIча". Щвей 14 март 2015.
  6. ^ "Archi - 1420 - иIнтиIммай". Щвей 14 март 2015.
  • Bond, Oliver; Corbett, Greville G.; Chumakina, Marina; Brown, Dunstan, редл. (2016). Archi: Complexities of agreement in cross-theoretical perspective. Oxford: Oxford University Press.
  • Chumakina, Marina; Dunstan Brown; Greville G. Corbett; Harely Quilliam (2007). A dictionary of Archi: Archi-Russian-English (Online ред.). University of Surrey. doi:10.15126/SMG.16/2.
  • Kodzasov, Sandro (1977). "Fonetika Archinskogo Jazyka, part 2". Ин Kibrik, A. E.; Samedov, I. P.; Olovjannikova, D. S.; Kodzasov, S. V. (редл.). Opyt Strukturnogo Opisanija Archinskogo Jazyka. Том 1. Moscow: Izdatel’stvo Moskovskogo Universiteta.
  • Ladefoged, Peter; Maddieson, Ian (1996). The Sounds of the World's Languages. Oxford: Blackwell. ISBN 978-0-631-19815-4.

КъватӀисел линкал

[хисизабизе | код хисизабизе]