Перейти к содержанию

Ицари мацӀ

Википедия — эркенаб энциклопедия сайталдасан материал
Ицари мацӀ
ицӀран гъай[1]
ИцIрила гъай
Абулеб куц[its’ran ʁaj]
[its’arila]
Территория Кавказ
РегионДагъистан
ЭтниклъиДаргиял
КӀалъалел
2,000 (2003)[2]
Бакъбаккул кавказиял
ГьечӀо
МацӀалъул кодал
ISO 639-3
Glottologicar1234  Icari
  Ицари (ва Шанжи)

Ицари мацӀ (ицӀран гъай[1]) буго даргияб диалектияб континуумалъул мацӀ, жинда Дагъистаналъул Ицари росулӀ, гьединго Кизляр мухъалда, Дружбаялда, 2,000 гӀанасев чи кӀалъалеб.[2] Эб цо-цо рикӀкӀуна дарги мацӀалъул батӀаго бугеб диалект гӀадин. Ethnologue-алъ эб гьединго рехсола дарги диалект гӀадинан, амма рикӀкӀуна эб батӀияб мацӀлъун букӀине бегьулеблъиги.[3] Элъие бищун гӀагараб мацӀ буго санжи, жиндир 200 гурони кӀалъалев чи гьечӀеб, гьединлъидал тӀагӀунеб бугеблъун кколеб.[4]

Ицариялъул рагьарал[2]
Цебесел Нахъисел
гӀад. фар.
ТӀасияб къокъ. [i] i [u] u [uˤ]
хал. [iː] ī [uː] ū
Гьоркьохъел/гъоркьияб къокъ. [e] e [ɑ] а [ɑˤ]
хал. [eː] ē [ɑː] ā

Ицариялда будо фонемикияб фарингеализация, жиндие нугӀлъи гьабулеб минималал парабаз, мисалалъе, šam 'чахъу' Халип:Endash šaӏm 'хӀедучирахъ'.

Билабиал Дентал Алвеолар Палатал Велар Увулар Фарингеал Глоттал
Плозив зирарал [b] b [d] d
хӀалуцинчӀел [p] p [t] t [k] k [q] q
хӀалуцарал [pː] [tː] [kː] кк kk [qː]
эйективияб [pʼ] [tʼ] [kʼ] кӏ [qʼ] [ʡʼ]Халип:Dubious ʕ [ʔ] ʔ
Фрикатив зирарал ([f] f) [z] z [ʒ] ž [ɣ] ǧ [ʁ] R [ħ] H [h] h
хӀалуцинчӀел [s] s [ʃ] š [x] x [χ] X
хӀалуцарал [sː] [ʃː] s̄̌ [xː] [χː]
Аффрикат хӀалуцинчӀел [t͡s] c [t͡ʃ] č
хӀалуцарал [t͡sː] [t͡ʃː] c̄̌
эйектив [t͡sʼ] [t͡ʃʼ] čʼ
Резонант [m] m, [w] w [n] n, [l] l [r] r [j] j
  1. ^ a b Коряков, Юрий (2021). "Даргинские языки и их классификация" [Dargwa languages and their classification]. Ин Майсак, Т. А.; Сумбатова, Н. Р.; Тестелец, Я. Г. (редл.). Дурхъаси Хазна. Сборник Статей К 60-Летию Р. О. Муталова / Ред. Т. А. Майсак, Н. Р. Сумбатова, Я. Г. Тестелец. М.: Буки Веди Дурхъаси хазна. Сборник статей к 60-летию Р. О. Муталова (мацӀ: русский). Буки Веди. гьгь. 139–154. ISBN 978-5-6045633-5-9.
  2. ^ a b c Sumbatova, Nina R.; Mutalov, Rasul O. (2003). A grammar of Icari Dargwa. Languages of the world. Muenchen: LINCOM Europa. ISBN 978-3-89586-014-0.
  3. ^ Халип:E25
  4. ^ Forker, Diana (2019-07-17). A grammar of Sanzhi Dargwa (мацӀ: английский). Language Science Press (публикация 2020). doi:10.5281/zenodo.3339225. ISBN 9783961101962.

Халип:NEC-lang-stub